Amaç: Suriye’den “göç krizi” ile birlikte yaşamakta olduğumuz sosyal ve kültürel dönüşüm Türkiye’nin göçmen politikaları ve profesyonel sahalarda (psikiyatrist, aile hekimi, hemşire, ebe) eşdeğerlik değerlendirme süreçlerinde telafisi gereken boşlukları da ortaya çıkarmıştır. Suriyeli göçmenlerin yekpare homojen bir kitle olmadığı gerçeği refleksif düşünce ve içgörülü yorumların eksikliği ile toplumsal bilinç seviyesine henüz ulaşamamıştır. Suriyeli mülteci doktorlar ile saha çalışmalarından yola çıkarak, göçmenlerin kaybettiklerinin sadece ana vatanları değil aynı zamanda sosyal kapitalleri olduğu bu derleme-yorum yazısında işlenmektedir. Suriyeli mülteci doktorların yüz yüze kaldığı sosyal sınıf değişimi ve sosyal kapital kayıpları sağlığın sosyal bileşenleri kavramını da acil olarak gündeme getiriyor. James Coleman ve Robert Putnam’ın 1990’larda düşünsel anaakımda sosyal kapital kavramını popülerleştirmesinden çok önce Fransız postyapısal sosyolog Pierre Bourdieu günlük hayat pratikleri ve sınıf farklarının ortak üretimine sosyal kapitalin katkısını siyasi bilimlere sunmuştur. Son yıllarda sağlık sosyolojisi saha çalışmaları sosyal kapitalin sağlığın sosyal bileşenlerinin önemli bir parçası olduğunu göstermiştir. Suriyeli mülteci doktorlar kendi göç ve mültecilik süreçlerine bakışlarında eğer refleksif olmayı başarırlarsa, sosyal kapital ve sağlık arasında daha önce gündem dışı bırakılmış olan yakın ilişkiyi, ve gereken göçmen ve mülteci politikaları hakkında hepimize, Türk psikiyatristleri ve hekimleri dahil, çok kıymetli dersler verebilirler. Bugüne değin dikkate almadığımız sosyal kapital, sınıf ve sağlığın ortak üretildiği gerçeğini ve sosyal kapitalin sağlığın sosyal bileşenlerine olan katkısını kabul etmeye hazır mıyız?

The current “migration crisis” from Syria transformed Turkey as a country with a vast emigrant population in diaspora to one that is intensively receiving immigrants, refugees and displaced populations. This social and cultural transformation in Turkey is surfacing, at the same time, the gaps to be filled expeditiously within the current migration and refugee policies, not to mention the deficiencies in processes to establish cross-country equivalency of expertise in professional occupations such as psychiatry, family medicine and nursing. That Syrian refugees and displaced populations are not a homogenous mass has sadly not yet reached collective conscience worldwide, owing in part to lack of reflexive debates and insightful analyses. Building on the field experiences with Syrian refugee medical doctors, I explain that displaced and refugee populations do not only experience a loss of their homeland but also their social capital. I underscore that the latter is a critical component of the hitherto neglected concept of the social determinants of health. Long before James Coleman and Robert Putnam have popularized in the mainstream thought in the 1990s the concept of social capital, the French post-structuralist sociologist Pierre Bourdieu has mapped the ways in which social capital decisively plays a role in co-production of daily life practices, health and social class disparities. The Syrian refugee doctors, having suddenly lost their social capitals, might be able to reflexively explain to us, Turkish psychiatrists and physicians included, the intimate and co-productionist ties between social capital and health.