Psikoloji Çalışmaları; 1971;9():133-174
7 -11 Yaşlarındaki 200 Türk ve 200 İranlı Çocuğun Belirli Deney Şartlarında Dil Özelliklerinin İncelenmesi
MBM Azari
İstanbul Üniversitesi, İstanbul
7-11 Yaşlarındaki 200 TÜRK ve İRAN'lı çocuğun belirli deney şartlarında dil özelliklerinin İncelenmesiyle ilgili olan bu çalışmanın problemi, iki farklı dil grubuna mensup olan küçük çocukların gerek dillerinde ve gerekse kültürleri arasmda benzeşen ve farklüaşan özellikleri tesbit etmek ve bu bilgileri dilin tekâmülü ve özellikleri yönünden değerlendirmektir. Çocuklara, ilk önce, kendi kültür gruplarında önceden denenmiş olan 100 isimden ibaret kavram Üstesi verilmiş ve bunları sıfatlarla cevaplandırmaları istenmiştir. Neticede, en çok kullanılan ve dolayısıyle kavramları mânalandırmada en önemli olan sıfatların frekanslarına göre en büyükten en küçüğe doğru dizildiklerinde istatistiksel yönden en çok kullanılan her iki dilde de benzeşir oldukları göze çarpmaktadır. Her iki grupta en fazla kullanılan ilk 12 sıfat hemen hemen birbirlerinin aynıdır. (Bak. Tablo 9a ve 9b ) ve hemen hepsi pozitif valörlü sıfatlardır. Bu netice daha 7 yaşlarında bile kavram mânalarının kazanılmış olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Her iki dil grubunda kullanılan sıfatların birbirine benzeyen sıfatlar oldukları ve insanların yaşantılarını değerlendirmede kullandıkları kelimelerin kendil dil ve içinde büyüdükleri kültüre rağmen aynı olma eğilimini gösterdiklerini söyliyebiliriz. Buna karşılık, isimlerin sıfatlarda olduğu gibi, her iki dilde müşterek olarak kümelendikleri göze çarpmaktadır. Her kültürün kendi yapısı içinde kelimelerin mâna ağırlıkları ve istikametleri bulunmaktadır.
Tecrübelerin ikinci merhalesinde her kültür grubu için sıfatlardan elde
edilen neticelere dayanarak hazırlanmış 5. dereceli bir semantik farklılaşma
ölçeği 12 isimlik bir kavram listesine tatbik edilmiş ve kâhillerde çeşitli kültürlerde
yapılmış olan bu tecrübeler ilk defa iki değişik kültür grubundaki
çocuklara uygulanmıştır. Neticede, her iki kültürde de kavramların değerlendirilmesine
en fazla tesir eden dominant faktörün DEĞERLENDİRME
olduğu ve bunu sırasıyle GÜÇLÜLÜK ve AKTİVİTE faktörünün takip
ettiği meydana çıkmıştır. Bu suretle, semantik farklılaşma metodunun 7 ya
şındaki çocuklara dahî uygulanabilecek seviyede bir metot olduğu tesbit
edümiştir. 7 yaşındaki çocukların bile her iki kültür grubunda tamamen
yapılanmış bir mâna sistemine sahip olmaları küçük yaşlardaki çocukların
eğitimine çok önem verilmesi gerektiğine ehemmiyetle işaret etmektedir.