Psikiyatri Hem?ireli?i Dergisi; 2015;6(1):15-25
Hemşirelik Öğrencileri İçin Algılanan Stres, Biyo-psiko-sosyal Cevap ve Stresle Başetme Davranışları Ölçeklerinin Türkçeye Uyarlanması
A Karaca, N Yıldırım, H Ankaralı, F Açıkgöz, D Akkuş
Düzce Üniversitesi, Düzce
Amaç: Bu araştırma hemşirelik lisans öğrencilerinin klinik uygulamalar
sırasında algıladıkları stres türü ve derecesini, strese verdikleri
biyo-psiko-sosyal cevapları ve stresli durumlarla baş etme davranış-
larının belirlenmesi için geliştirilen algılanan stres, biyo-psiko-sosyal
cevap ve stresle baş etme davranışları ölçeklerinin Türkçe formunun
geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacı ile yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Metodolojik tipteki araştırmanın örneklemini
hemşirelik lisans programında öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur.
Hemşirelik öğrencileri için algılanan stres, biyo-psiko-sosyal
cevap ve stresle baş etme davranışları ölçeklerinin Türk diline uyarlaması
yapıldıktan sonra, geçerlik için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör
analizi, güvenirliği için iç tutarlık analizleri kullanılmıştır.
Bulgular: Analiz sonucunda algılanan stres, biyo-psiko-sosyal cevap
ve stresle baş etme davranışları ölçeklerinin Kaiser- Meyer-Olkin de-
ğerleri sırası ile 0.94, 0.93, 0.87 olarak belirlenmiştir. Algılanan stres,
biyo-psiko-sosyal cevap ve stresle baş etme davranışları ölçeklerinin
Barlett testi sonucuna göre elde edilen ki-kare değerinin anlamlı olduğu
görülmüştür. Algılanan stres, biyo-psiko-sosyal cevap ölçeklerinin
Cronbach’s alfa güvenirlik katsayıları 0.67–0.93 arasında değerler
alırken, Stresle Baş Etme Davranışları ölçeğinin iki alt boyutunun
Cronbach’s alfa değerleri katsayıları (0.04–0.40) bulunmuştur.
Sonuç: Türkçe’ye uyarlaması yapılan algılanan stres, biyo-psiko-sosyal
cevap ve stresle baş etme davranışları ölçeklerinin hemşirelik
lisans öğrencilerinin klinik uygulamaları sırasında yaşadıkları stresi,
strese verdikleri cevapları ve baş etmelerinin belirlenmesi için kullanılabilecek
geçerli ve güvenilir bir araçtır. Geniş örneklemlerde denenmesi
ve hemşirelik öğrencilerinin yaşadıkları stresin belirlenmesine
yönelik çalışmalarda kullanılması önerilir.
The Turkish Adaptaion of Perceived Stress Scale, Bio-Psycho-Social Response and Coping Behaviours of Stress Scales For Nursing Students
Objectives: This study was undertaken in order to test the validity and reliability
of Turkish forms of three scales developed to determine the type and
degree of stress perceived by nursing undergraduates during clinical practices,
their bio-psycho-social responses to stress, and their behaviours for
overcoming stress.
Methods: This study was composed of undergraduate nursing students.
Following the Turkish adaptation of perceived stress scale, bio-psycho-social
response, and coping behaviours of stress scales, exploratory and confirmatory
factor analysis was used for validity, and consistency analysis was
used for reliability.
Results: Kaiser-Meyer-Olkin measures of the perceived stress scale, biopsycho-social
response, and coping behaviours of stress scales were determined
as 0.94, 0.93, and 0.87, respectively. For perceived stress scale, biopsycho-social
response, and coping behaviours of stress scales, chi-square
values obtained by Bartlett’s test were significant. While Cronbach’s alpha
reliability coefficients of the perceived stress scale and bio-psycho-social
response ranged from 0.67–0.93, Cronbach’s alpha coefficients of the two
subdimensions of the Scale Regarding Behavior for Overcoming Stress were
found as 0.04–0.40.
Conclusion: Turkish adaptations of perceived stress scale, bio-psycho-social
response, and coping behaviours of stress scales are valid and reliable tools,
which may be used to determine the stress encountered by undergraduate
nursing students during clinical practices, their response against stress, and
the means by which they overcome it. This method is recommended for use
with different samples and in studies intended to determine the stress encountered
by nursing students.