Bu araştırmanın amacı; ergenlerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin; hobisinin olması, spor yapması, stresle başa çıkma ve umutsuzluk ile annelerinin öğrenilmiş çaresizlik, stresle başa çıkma ve umutsuzluk düzeyleri tarafından yordanıp yordanmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini Adana ili Çukurova ilçesindeki genel resmi lise kapsamına giren 331 erkek 233 kız olmak üzere toplam 564 öğrenci ve bu öğrencilerin anneleri oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama amacıyla araştırmacı ve akademik danışmanı tarafından öğrenci ve anne için ayrı ayrı geliştirilen “Kişisel bilgi formu”, Aydın (1988) tarafından geliştirilen “Öğrenilmiş Çaresizliğe Özgü Açıklama Biçimi Ölçeği (ÇABÖ)”, Folkman ve Lazarus (1980) tarafından geliştirilen Şahin ve Durak (1995) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ)” ve Beck ve arkadaşları (1974) tarafından geliştirilen, Seber (1991) ve Durak (1993) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ)” kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, aşamalı doğrusal çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir: Ergenlerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordayan değişkenlerin açıklanan toplam varyansa olan katkılarına göre sırasıyla “ergenlerin umutsuzluğu”, stresle başa çıkma tarzlarının bir alt boyutu olan “iyimser yaklaşım”, ergenlerin annelerinin öğrenilmiş çaresizliği”, “ergenlerin spor yapıp yapmaması” “ergenlerin hobisinin olup olmaması” ve Stresle Başa Çıkma Tarzları alt ölçeği olan “ergenlerin çaresiz kendini suçlayıcı yaklaşım” olduğu ortaya çıkmıştır. Yordayıcı altı değişkenin öğrencilerin öğrenilmiş çaresizliği düzeyi puanlarında toplam varyansın % 21.6’sını açıkladığı belirlenmiştir.

The purpose of the study is to investigate the contributions of variables of sports, hobby, their coping style with stress and hopelessness, with mothers’ learned helpnessness, coping style with stress and hopelessness predicting learned helpnessness of adolescents. The research is carried out with 564 (consisting 331 male and 233 female) volunteered adolescents and 564 mothers’ from high schools which are choosen randomly in Çukurova. In the research, Personal Information Forms were administered to determine the personal features of the adolescents and mothers’ developed by the researcher and his academic advisor. The Depressive Attributional Style Questionnaire by Aydin (1988) was used to measure the level of learned helpnessness of adolescents and their mothers. To gather information about the styles of coping with stress of adolescents and mothers’, Ways of Coping Inventory, developed by Folkman and Lazarus (1980) adopted by Sahin and Durak (1995) was used. In addition, Beck’s Hopelessness Scale (1974) was used to measure the hopelessness level of adolescents and their mothers. In order to analize the data stepwise linear multiple regression analysis method was employed. According to the results of the stepwise regression analyses, hopelessness of adolescents, optimistic of adolescents, learned helpnessness of mothers, sports and hobby contribute to the total variance, respectively. These six predictors were reported to explain % 21.6 of the total variance.