Yeni Symposium; 2009;47(4):187-193
Somatizasyonda Kültürel ve Sosyolojik Faktörler
EMÖ Şahin, AS Türkcan, A Belene, D Yeşilbursa, E Yurt
Bakırköy, Prof. Dr. Mazhar Osman Uzman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Bedensel huzursuzluk ve sıkıntının büyütülmesi ile ilişkili klinik görünüm ve bedensel belirtiler dünyada yaygın olarak duygusal sıkıntıyı ifâdenin en sık görülen şekli olarak kabûl edilmektedir. Tıbbî yardım arayışı pek çok kültürde bedensel belirtiler etrafında şekillense de, geleneksel Doğu toplumlarında özellikle Doğu Asya ve Afrika'da sıkıntının bedensel ifâdelerle anlatımının Batı kültürlerine göre daha sık olduğu bilinmektedir.
Somatizasyonun Batı tıbbının kültürel ve tarihî gelişimi süreci içerisinde psikiyatrik hastalığa karşı tıbbî hastalık kavramının gelişmesiyle ortaya çıktığı ileri sürülmektedir.
Batı toplumlarında sıkıntının somatize edilmesinin [bedenselleştirilmesinin] infantil, regresif, ilkel ve hiç sofistike olmayan bir tutum olduğu görüşü ağırlıktayken, geleneksel Doğu toplumlarında sıkıntının somatize edilmesi sosyal çevre ile uyumu ve sosyokültürel destek alınmasını sağladığı için daha gelişkin ve daha uyuma yönelik bir mekanizma olarak değerlendirilebilir. Bununla birlikte son dönem çalışmalar somatizasyonun her zaman, her yerde görülebileceğini iddia etmektedir.
Bu yazıda somatizasyonun ve somatize etme eğiliminin kültürel ve sosyolojik boyutlarının gözden geçirilmesi, somatizasyonun kültürel belirleyicilerinin literatür ışığında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Somatization: Cultural and Sociologic Factors
Clinical aspects of the clinical presentation of somatic distress and somatization are accepted to be the most prevelant way of expressing emotional distress. Although medical help seeking depends on somatic complaints in most cultures it's known that expressing distress through somatic manifestations is more frequent in traditional Eastern cultures particularly in Eastern Asian and African cultures.
The term somatization is based on the dualistic conception of medical disease and psychiatric disorder within the historical and cultural development of Western medicine.
Expression of distress via somatic symptoms is regarded to be a more "unsophisticated", infantile, regressive and primitve attitude in Western cultures while it's more or less a kind of social adaptive tool in Eastern cultures. However recent studies suggest that somatization is common in all cultural groups and societies studied.
This review aims to evaluate the cultural and sociologic factors affecting somatization and tendency to somatize and to assess how somatization is shaped according to different cultural perspectives.