Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2008;9(4):191-196
Sınırlılık algısının depresyonla ilişkisi: Psikometrik bir analiz
M Boysan, L Beşiroğlu, H Kara, M Kayrı, S Keskin
Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Edebiyat Fak. Psikoloji Bölümü, Van
Amaç: Sınırlılık algısı, gelişim ve motivasyon kaynağı olarak kişiler arası ilişkileri ve yaşam olanaklarını sınırlı,
sabit ve birbiriyle bağımlı biçimde değerlendirmeleri ifade eden bilişsel bir yönelimdir. Sınırlılık algısı depresyonun
ortaya çıkışında bir risk faktörü olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada sınırlılık algısı, depresyon ve
depresyonla ilişkili diğer risk faktörleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bilişsel düşünme
biçiminde sınırlılık yöneliminin düzeyini belirleyebilmek için Sınırlılık Şemaları Ölçeği geliştirildi. Yedi yüz atmış
yedi üniversite öğrencisi ve 142 yetişkine Sınırlılık Şemaları Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete
Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği uygulandı. Şınırlılık Şemaları Ölçeği’nin
alt faktörleri temel bileşenler analizi kullanılarak bulundu. Birlikte geçerlik düzeyleri için psikolojik değişkenlerin
sınırlılık algısı düzeyleriyle korelasyonları hesaplandı. Bulgular: Sınırlılık Şemaları Ölçeği’nin iç tutarlılığı 0.89
bulunmuştur. Sınırlılık Şemaları Ölçeği’ne ilişkin dört faktörlü bir yapı elde edilmiştir. SŞÖ toplam puanları ve alt
ölçekleriyle depresyon, anksiyete, benlik saygısı ve öğrenilmiş çaresizlik arasında istatistiksel olarak önemli
korelasyon değerleri elde edilmiştir. Tartışma: Elde edilen bulgular Sınırlılık Şemaları Ölçeğinin güvenilir ve
geçerli bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur. Sınırlılık algısıyla ilişkili bu çalışmanın sonuçları, sınırlılık
algısının depresyon için önemli bir bilişsel yatkınlık faktörü olabileceğini göstermektedir. Sınırlılık algısı, diğer
psikopatoloji çeşitleri için de bilişsel bir risk etkeni olabilir.
Associations between the levels of depression and the sense of limitedness: a psychometric analysis
Objective: The sense of limitedness is a cognitive orientation that represents individuals’ limited, fixed, and
interdependent attributions about interpersonal relations and life opportunities, which are sources for growth and
motivation. The cognition is thought as a risk factor for onset of depression. The aim of this study was to assess
the relationship between the sense of limitedness, depression, and other risk factors for depression in the study.
Methods: The Limitedness Schemas Questionnaire was developed to assess the level of limitedness orientation
as a cognitive style. Data were collected from 767 university students and 142 adult subjects via the Limitedness
Schemas Questionnaire, the Beck Depression Inventory, the Beck Depression Inventory, the Rosenberg SelfEsteem Scale, and the Learned Helplessness Scale. Subscales of the Limitedness Schemas Questionnaire were
obtained by using principle components analysis. Correlations between psychological variables and sense of
limitedness were used for evaluation of convergent validity. Results: The Limitedness Schemas Questionnaire
had an inner consistency of 0.89. A four-factor structure was obtained for the 30-item Limitedness Schemas
Questionnaire. Total and subscale scores of Limitedness Schemas Questionnaire were significantly correlated
with depression, anxiety, self esteem, and learned helplessness. Discussion: Results have shown that the
Limitedness Schemas Questionnaire is a reliable and valid construct. Results also revealed that sense of
limitedness may be a cognitive vulnerability factor for both depression and for other types of psychopathology.