Türk Psikiyatri Dergisi; 2008;19(1):38-45
Obsesif Kompulsif Bozuklukta Psikofarmakolojik Tedavinin Yaşam Kalitesine Etkisi
L Beşiroğlu, F Uğuz, E Yılmaz, MY Ağargün, R Aşkın, A Aydın
Yüzüncü Yıl Ü Tıp Fak., Psikiyatri Bl., Van
Amaç: Obsesif-kompülsif bozukluk (OKB) kişinin aile ile ilgili, akademik, mesleki ve sosyal işlevselliğini belirgin
olarak etkileyen bir hastalıktır. Bu çalışmada psikofarmakolojik tedavinin hastaların yaşam kalitesine olan etkisinin
araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: DSM-IV tanı ölçütlerine göre OKB tanısı konan 53 erişkin hasta Yale-Brown Obsesyon Kompülsiyon Ölçeği
(YBOKÖ), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ), Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa
Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF TR) ile değerlendirildi. Hastaların her birine geliş sırasına göre sertralin
100-200 mg/gün, fluvoksamin 200-300 mg/gün ya da paroksetin 40–80 mg/gün tedavilerinden biri 12 hafta
boyunca uygulandı. Hastaların %68’i (n=36) 12 hafta sonra YBOKÖ, HDDÖ ve WHOQOL-BREF TR ile tekrar değerlendirildi.
Bulgular: Tedavi sonrası obsesyon, kompülsiyon ve depresif belirtilerin şiddeti tedavi öncesi değerlerden anlamlı
olarak daha düşük bulundu. Yaşam kalitesi ile ilgili analizlerde tedavi öncesi psikolojik sağlık, fiziksel sağlık, sosyal
ilişkiler ve çevre alanı puanları ile tedavi sonrası puanlar arasında anlamlı fark bulunmadı. Tedavi sonrası psikolojik
sağlık alan puanı tedavi öncesi depresyon şiddeti ile anlamlı derecede ilişkili bulunurken (r=-0.35, p<0.05)
sosyal ilişkiler puanı ise tedavi öncesi aynı alan puanı (r=0.63, p<0.001) ve kompülsiyon şiddeti (r=-0.37, p<0.05)
ile ilişkili bulundu. Çoklu regresyon analizleri ile tedavi sonrası sosyal ilişkiler puanı tedavi öncesi kompülsiyon
şiddeti ile ilişkili bulunurken, diğer tedavi sonrası yaşam kalitesi alan puanları ile ilişkili tedavi öncesi bir değişken
bulunmadı.
Sonuç: Tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde klinik bakış açısı ve nesnel değerlendirmelerin esas alınması,
yaşam kalitesi değerlendirmelerinden ise bu yaklaşımlara destek olarak yararlanılması gerekmektedir.
Psychopharmacological Treatment and Quality of Life in Obsessive Compulsive Disorder
Objective: Obsessive compulsive disorder (OCD) is an illness that considerably influences the family, academic,
occupational and social functioning of patients. In this study, we aimed to investigate the impact of
psychopharmacological treatment on quality of life in patients with OCD.
Method: Using the Yale–Brown Obsessive–Compulsive Scale (Y-BOCS), Hamilton Depression Rating Scale
(HDRS) and the World Health Organization Quality of Life Measurement Instrument Short Form, Turkish Version
(WHOQOL-Bref TR) we assessed 53 patients who met the DSM-IV criteria for OCD to establish baseline values.
The patients were consecutively assigned to receive either sertraline (100–200 mg/day), fluvoxamine (200–300
mg/day) or paroxetine (40–80 mg/day). We reassessed 36 (68%) of the initial group after 12 weeks.
Results: The scores of obsession, compulsion and depression severity at follow-up were significantly lower than
those of baseline scores. There is no significant difference between the pre and post-treatment quality of life
domain scores. While psychological health scores at follow-up was significantly associated with baseline HDRS
scores (r=-0.35, p<0.05), social relationship scores at follow-up was significantly associated with baseline social
relationship scores (r=0.63, p<0.001) and compulsion scores (r=-0.37, p<0.05). Regression analyses revealed that
social relationship scores at follow-up was associated with baseline compulsion severity whereas other follow-up
quality of life domain scores were not predicted by any baseline variable.
Conclusions: Clinical viewpoint and objective evaluations should be essential in the evaluation of treatment
outcome, and quality of life researches may be important complement to clinical researches.