Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2020;33(2):109-119
Diyabetik ayak ülseri nedeniyle alt ekstremite ampütasyonu sonrası yaşam kalitesi: Protezle ilgili faktörler, beden imgesi, benlik saygısı ve başa çıkma stillerinin rolü
O K Kızılkurt,T Kızılkurt, M Y Güleç, F E Giynas, G Polat, O İ Kılıçoğlu, H Güleç
Uskudar University, Istanbul
Amaç: Bu çalışmanın amacı, diyabetik ayak ülseri nedeni ile alt ekstremite ampütasyonu sonrası bireyin öznel yaşam kalitesini öngören klinik ve psikososyal faktörleri tespit etmektir.
Yöntem: Çalışma örneklemi enfekte diyabetik ayak ülseri nedeniyle amputasyon uygulanan 65 hastayı içermektedir. Ölçüm aracı olarak Kısa Form 36, Trinity Ampütasyon ve Protez Deneyim Ölçeği, Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Ampute Vücut İmajı Skalası uygulanmıştır. Yaşam kalitesini öngören faktörleri değerlendirmek amacı ile kademeli doğrusal regresyon analizi kurulmuştur.
Bulgular: Yaşam kalitesi, depresyon, anksiyete, beden imgesi, aktivite kısıtlaması ve disfonksiyonel başa çıkma stratejileri ile negatif; algılanan sosyal destek, protez memnuniyeti, benlik saygısı ve problem odaklı başa çıkma tarzı ile pozitif olarak koreleydi. Regresyon analizi, protez menuniyeti ve beden algısı, probleme odaklı başa çıkma stratejileri, disfonksiyonel başa çıkma stratejileri, benlik saygısı şemaların yaşam kalitesinin fiziksel bileşeni için en yüksek yordayıcı güce sahip faktörler olduğunu; beden algısı, probleme odaklı ve disfonksiyonel başa çıkma stratejilerinin ise yaşam kalitesinin mental bileşeni için en güçlü yordayıcılar olduğunu göstermiştir.
Sonuç: Bozulmuş beden imajı ve benlik saygısı, sorun odaklı baş etme stratejilerinin düşük kullanımın ve disfonksiyonel başa çıkma stratejilerinin yüksek kullanımı, ayrıca protezden düşük memnuniyet kötü yaşam kalitesi için en güçlü belirleyicilerdir. Bu çalışmada ampütasyon sonrası daha iyi yaşam kalitesi ile ilgili faktörler araştırıldı ve bu gelecekteki alt ekstremite ampütasyonu için ampütasyon sonrası rehabilitasyon stratejilerinin gelişimini destekleyebilir.
Quality of life after lower extremity amputation due to diabetic foot ulcer: the role of prosthesis-related factors, body image, self-esteem, and coping styles
Objective: The purpose of this study was to identify clinical and psychosocial factors that predict an individual’s subjective quality of life after having undergone a lower limb amputation secondary to diabetic foot ulcer.
Method: The study sample comprised 65 patients who underwent amputation because of an infected diabetic foot ulcer. Short Form 36, The Trinity Amputation and Prosthesis Experience Scale, Coping Attitudes Evaluation Scale, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Rosenberg Self-Esteem Scale, and Amputee Body Image Scale were administered as questionnaires. Stepwise linear regression analysis was conducted to assess the factors predicting quality of life.
Results: Quality of life was negatively correlated with depression, anxiety, body image, activity limitation, and dysfunctional coping strategies and positively correlated with perceived social support, satisfaction with prosthesis, self-esteem, and problem-focused coping style. Regression analysis showed satisfaction with prosthesis and body perception, problem-focused coping strategies, dysfunctional coping strategies, and self-esteem to be the factors with the highest predictive power for the physical component of quality of life, while body perception, problem-focused, and dysfunctional coping strategies were the strongest predictors for the mental component of quality of life.
Conclusion: Impaired body image and self-esteem, less usage of problem-focused and high usage of dysfunctional coping strategies, in addition to low satisfaction with the prosthesis were the strongest predictors for poor quality of life. Factors associated with better quality of life after the amputation were investigated in this study, which may support future development of post-amputation rehabilitation strategies for lower limb amputees.