Kriz Dergisi; 2019;27(2):79-85
Kadın Ve Erkeklerde Kontrol Odağı Algısındaki Farklılıklar Ve BenlikSaygısı İle İlişkisi
B Şenel, B Çolak, B Duman, B Öncü
Karadeniz Ereğli Devlet Hastanesi
Amaç: Bu çalışmada Türkiye toplumunda kadın ve erkekler arasında kontrol odağı algısı
arasındaki farklılıkları, kontrol odağı algısının benlik saygısı ve sosyodemografik özelliklerle
ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: 18-65 yaş aralığındaki 272 kişiye (%62,1’i kadın)
sosyodemografik veri formu, Rotter’in İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ) ve Rosenberg Benlik
Saygısı Ölçeği (RBSÖ) uygulanmıştır. Veriler çevrimiçi anket sistemi kullanılarak, e-posta ve
sosyal medya aracılığıyla ulaşılan gönüllü katılımcılardan elde edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 169
kadın (yaş ortalaması= 31,01±7,72) ve 103 erkek (yaş ortalaması= 35,23±10,29) katılımcı
alınmıştır. Kadınların yaş ortalaması erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha
küçüktür. İki grup çalışma durumu, gelir ve eğitim düzeyi açısından benzerdir. Kadınların RİDKOÖ
puan ortalamasının (11,83 ± 4,55) erkeklerden (10,08 ± 4,82) daha yüksek olduğu yani kadınların
erkeklere göre daha dış kontrol odaklı olduğu saptanmıştır. Kadın ve erkek katılımcılar RBSÖ
puan ortalamaları açısından benzerdir. Katılımcıların kontrol odağı algısı ile benlik saygısı
arasında düşük düzeyde ilişki olduğu, dış kontrol odağı yönünde artan puanların daha düşük
benlik saygısı ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca RİDKOÖ puanı ile yaş ve gelir durumu
arasında düşük seviyede ters yönlü ilişki olduğu bulunmuştur. Sonuç: Farklı kültürlerde
yürütülmüş daha önceki çalışmalara benzer şekilde Türkiye ‘de de kadınlar erkeklere göre daha
dış kontrol odaklı bulunmuştur. Cinsiyet ile kontrol odağı arasındaki ilişkide etkili faktörleri
saptamak için daha geniş toplumsal kesimleri kapsayan, farklı alanlardaki kontrol odağının
değerlendirildiği çok faktörlü çalışmalara ihtiyaç vardır
Differences In The Sense Of Locus Of Control Between Women And Men AndIts Relationship With Self-Esteem
Objective: In this study, it is aimed to investigate locus of control differences between men
and women in Turkish society and the relationship of locus of control to self-esteem and
sociodemographic characteristics. Methods: Rotter’s Internal-External Locus of Control Scale,
Rosenberg’s Self-Esteem Scale and sociodemographic data forms were applied to 272 (62,1%
female) people aged between 18-65. Data were collected from volunteers using online survey
system reached via e-mail and social media. Results: 169 female (mean age = 1,01±7,72) and
103 male (mean age = 35,23±10,29) participants were involved in the study. Mean age of female
participants were lower than male participants, but income and education levels were similar.
Mean score of Rotter’s Internal-External Locus of Control Scale of women (11,83 ± 4,55) were
higher than men (10,08 ± 4,82), suggesting women were more external than men in terms of locus
of control. Means of Rosenberg’s Self-Esteem Scale scores were similar among female and male
participants. Only a weak relationship is found between participants’ self-esteem and locus of
control. Moreover, we found weak negative relationships between Rotter’s Internal-External Locus
80
of Control Scale and age in addition to income. Conclusion: In line with other studies conducted in
different cultures, this study found that women’s locus of control in Turkish society were more
external than men. To determine impactful factors involved in the relationship between gender and
locus of control, multi-factor studies encompassing broader demographic segments and
investigating locus of control in different social areas are required.