Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi; 2019;1(1):22-30
Madde Kullanım Geçmişli Bireylerin Olumsuz Otomatik Düşünceleri ve Öğrenilmiş Çaresizlik Örüntülerinin İncelenmesi
HÖ Zeman, HÇ Söyler, AE Altıntoprak
Pompeu Fabra Üniversitesi, İspanya
Bu çalışmanın amacı, madde kullandığı tespit edilmiş ve tedavi sürecinde olan bireylerin olumsuz
otomatik düşüncelerini ve öğrenilmiş çaresizlik örüntülerini incelemektir. Çalışmanın örneklemi, Ege
Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü Madde Bağımlılığı Polikliniği’nde
Denetimli Serbestlik yasası kapsamında tedavisi sürdürülen 212 erkek, 8 kadın (220) katılımcıdan oluşmaktadır
ve her bir katılımcının toksikolojik idrar analizlerinde en az bir yasadışı madde saptanmıştır. Katılımcı grubunun
yaş ortalaması 28±8.97 olup, %78.3’ünün gelir düzeyi 0-2000 TL aralığında, %58.6’sı bekar, %68.2’si en az
ortaokul mezunu, %74.8’i çalışmaktadır. Tüm katılımcılara demografik form verildikten sonra madde kullanım
geçmişi öğrenilmiş, ardında da Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ) ve Öğrenişmiş Çaresizlik Ölçeği (ÖÇÖ)
uygulanmıştır. Kokain deneyimi olan katılımcılarla, kokain deneyimi olmayan katılımcıların olumsuz otomatik
düşünce toplam puanları arasında anlamlı farklılaşma elde edilmiştir. Buna ek olarak, araştırma sonucunda
Olumsuz Otomatik Düşüncelerin alt boyutları ile madde türü ve kullanımı arasında anlamlı farklılık olduğu
görülmüştür.
Investigation The Negative Automatic Thoughts and Learned Patterns of Helplessnessof Individuals who Have a History of Substance Use
The aim of this research is to evaluate negative automatic thoughts of individuals who are known to
use addictive substances and are in treatment process. The sample of the research consists of 212 male 8 female
participants treated under probation at Ege University Substance Abuse, Toxicology and Pharmacognosy
Institute Substance Abuse Outpatient Clinic. The average age of the participants was 28±8.97, %78.3 had an
income level of 0-2000 TL, %58.6 was single, %68.2 had a maximum education level of middle school, and
%74.8 was working. After demographic forms were given to participants, substance use past was learned, then
Automatic Thought Scale (ATS) and Learned Helplessness Scale was applied. Participants were individuals
treated under Probation Law and in their toxicologic urine sample results shows at least one illegal substance. A
significant difference of negative automatic thought points was observed between participants who had cocaine
experience and participants who do not had cocaine experience. In addition to this, between sub dimensions of
Negative Automatic Thoughts and substance kind and usage have significant difference is observed.