Nesne Psikoloji Dergisi; 2018;6(13):289-308
Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü
ES Çetiner, GS Karakaş, OC Selçuk, M Şakiroğlu
Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
Öğrencilerin üniversitenin ilk yılında yaşadıkları yoğun stres ve uyum sorunları
alanyazında ilgi gören önemli konulardır. Stresle ilgili olarak son dönemlerde sıkça araştırılan
bir kavram da bilgece farkındalıktır. Stresin bilgece farkındalıkla ilişkisini ele alan
çalışmalarda, bu iki kavramın birbirleri ile anlamlı düzeyde negatif ilişkili olduğu
görülmektedir. Buradan yola çıkarak çalışmada üniversiteye uyum, algılanan stres ve bilgece
farkındalık değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın
örneklemi üniversite hayatının ilk yılında bulunan 17-29 yaş arasındaki 240 öğrenciden
oluşmaktadır. Katılımcılara demografik bilgi formu, Bilgece Farkındalık Ölçeği, Algılanan
Stres Ölçeği ve Üniversite Yaşamı Ölçeği uygulanmıştır. Sonuçlar, öğrencilerin algıladıkları
stres düzeyi ile üniversiteye uyumun değişkenlerinin (duygusal uyum, üniversite ortamına
uyum, karşı cinsle uyum, akademik uyum, sosyal uyum) anlamlı düzeyde negatif yönde ilişkili
olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin bilgece farkındalık düzeylerinin ise algılanan stres
düzeyleri ile anlamlı düzeyde negatif ilişkili olduğu; Kişisel Uyum(KU) dışında diğer tüm
üniversiteye uyum değişkenleri ile de anlamlı düzeyde pozitif ilişkili olduğunu görülmüştür.
Bunlara ek olarak, bilgece farkındalığın algılanan stres ve üniversiteye uyum (KU hariç)
değişkenleri arasında aracılık ettiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma stresin
üniversiteye uyumu nasıl etkilediğinin anlaşılmasına katkıda bulunmuştur. Üniversiteye uyumu
arttırmaya yönelik müdahale programlarında bilgece farkındalığı geliştirmenin faydalı
olabileceğini öne sürmektedir.
Perceived Stress and University Adaptation Process: The Mediating Role of Mindfulness
The intense stress that first year student experienced and university adjustment
problems are hot topics in literature. Another concept that is related to stress is mindfulness.
The studies investigating the association between stress and mindfulness reveals that these two
concepts are negatively associated. Based on this, the aim of this study is examining the
relationship between university adaptation, perceived stress and mindfulness. The sample of
the study consisted of 240 first year students aged between 17- 29. Demographics questionnaire,
Mindfulness Attention Awareness Scale (MAAS), Perceived Stress Scale (PSS), and University
Life Scale (ULS) were conducted to the participants. The results indicated that there was a
significant negative association between perceived stress and university adaptation variables
(emotional adaptation, university environment adaptation, personal adaptation, adaptation with
the opposite sex, academic adaptation and social adaptation). There was a significant negative
association between students’ mindfulness and perceived stress levels and there was a positive
association between university adaptation variables (except from personal adaptation) and
mindfulness. Additionally, it was detected that mindfulness mediated the association between
perceived stress and university adaptation variables (except from personal adaptation).
Consequently, the present study contributed to better understanding how stress influence the
university adaptation. It suggests that it would be better to help develop mindfulness in
intervention programs concerning increasing university adaptation