Türk Psikoloji Yazıları; 2018;21(41):1-12
Kanser Hastası Çocukların Ebeveynlerinde Travma Sonrası Gelişim ve Yükleme Biçimleri
G Dirik, H Ayas
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Travmatik yaşam deneyimleri bu deneyimlere maruz kalan kişilerin yakınlarında pek çok psikolojik sıkıntıya yol açmakla birlikte sadece olumsuz etkilere yol açmazlar. Kanser tanısı alan çocukların ebeveynleri de psikolojik sıkıntılar yanında Travma sonrası gelişim (TSG) gibi olumlu değişimler yaşayabilmektedirler. Bu nedenle, bu çalışmada kanser hastası çocukların ebeveynlerinin TSG düzeyleri ve TSG’yi yordayan değişkenler incelenmiştir. Bu amaçla, çocuğu en az 6 ay önce kanser tanısı almış 78 anne ve 34 babadan oluşan toplam 117 ebeveyne Sosyo-demografik ve Hastalığa İlişkin Bilgi Formu, Yükleme Biçimleri Ölçeği ve Travma Sonrası Gelişim Ölçeği uygulanmıştır. Sosyo-demogafik değişkenler ile TSG ilişkisini incelemek için bağımsız gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi (one way- ANOVA), TSG ile ilişkili ve yordayıcı değişkenleri belirlemek için korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, ebeveynlerin yüksek düzeyde travma sonrası gelişim yaşadıkları ve annelerin babalara göre daha yüksek düzeyde TSG yaşadıkları belirlenmiştir. Bunun yanında, çocuk yaşının, ebeveyn cinsiyetinin, yükleme biçimlerinin iyi olaylar için önemlilik, kötü olaylar için önemlilik ve iyi olaylar için içsellik, genellik ve değişmezlik toplam puanlarından oluşan birleşik pozitif değişkeninin travma sonrası gelişim düzeylerini yordadığı belirlenmiştir. Sonuçlar kanser tanısı alan çocukların ebeveynlerinin TSG yaşayabildiklerini, TSG’nin bu grup ebeveynler ile ilişkili bir kavram olduğunu göstermiştir. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Post traumatic Development and Attribution Styles of Parents of Children with Cancer Patients
Although, traumatic life experiences lead to many psychological distresses in the relatives of people exposed to this experience, they do not cause only adverse effects. Parents of children with cancer diagnosis experience positive changes such as Posttraumatic growth (PTG) as well as psychological distress. Therefore, in this study, PTG levels of parents and variables related with PTG were examined. For this purpose, Socio-demographic and Illness Related Information Form, Attribution Style Questionnaire, and Posttraumatic Growth Inventory were administered to 78 mothers and 34 fathers consisting of a total of 117 parents who have a child with cancer diagnosis at least 6 months ago. In order to examine the relationship between Socio-demographic variables and PTG independent sample t test, one way- ANOVA, and to identify variables related with PTG correlation and regression analysis were conducted. According to the results of analyses parents had experienced high levels of PTG and also mothers had experienced higher levels of PTG than the fathers. Finally it was found that child’s age, parent’s gender, and the sub dimensions of explanatory style, which are importance for good events, importance for bad events, and a positive composite scores of internalization for good news, generalization, and stability were related with PTG. Results demonstrated that being parents of children with cancer diagnosis may lead to PTG, and this concept is related with these families. Findings were discussed in the light of the current literature.