Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2018;31(1):50-60
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Konulan Çocukların Ebeveynlerindeki Kabul-Red Durumunu Algılayışları ve Psikolojik Uyum Düzeylerinin İncelenmesi
HŞ Güzel, E Güney, GŞ Dinç
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara
Amaç: Bu çalışmada dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukların algıladıkları ebeveyn
kabul-red ve psikolojik uyumlarının incelenmesi amaçlanmaktadır.
Yöntem: Çalışmaya DEHB tanısı konulan 9-12 yaş arasındaki 64 ve herhangi bir tanısı olmayan 52 çocuk ve
aileleri katılmıştır. Çocuklar ilk olarak ‘Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme
Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu’ ile değerlendirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Ebeveyn KabulRed
Ölçeği- Çocuk formu, Kişilik Değerlendirme Ölçeği ve araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi
Formu kullanılmıştır.
Bulgular: Klinik ve normal örneklem gruplarının karşılaştırıldığı bu çalışmada, DEHB’li çocukların, tanısı
olmayanlara göre anne ve babaları tarafından daha fazla reddedildiklerini algıladıkları, bunun yanı sıra daha
kötü psikolojik uyuma sahip oldukları bulunmuştur. DEHB’li çocuklar annelerinden daha fazla red algılarken,
normal örneklemdeki çocuklar babalarından daha az ilgi aldıklarını bildirmektedir.
Sonuç: Bu çalışma DEHB’li çocukların ebeveyn kabul-red algılarını ve psikolojik uyumlarını göstermesi açısından
son derece önemlidir. Bunun yanı sıra, ebeveynin anne ya da baba olmasının, çocuğun DEHB tanısı olup
olmamasına bağlı olarak, kabul-red algısını etkilediği görülmüştür. Kabul-red ile ilgili olarak elde edilen bu
bulgular, DEHB aile eğitimlerinde kullanılabilecek yararlı ipuçları sunmasının yanı sıra bu çocukların psikolojik
uyumlarını geliştirmek için yapılacak çalışmalar için de yararlı olacaktır.
Assessment of perceived parental acceptance-rejection and psychologicaladjustment levels of children diagnosed with attention-deficit hyperactivitydisorder
Objective: This study aimed to assess the perceived parental acceptance-rejection and psychological
adjustment levels of children diagnosed with attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD).
Method: This study included 64 children aged 9 to 12 who were diagnosed with ADHD and 52 healthy
children and their parents. Children were evaluated with ‘Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia
for School-Age Children-Present and Lifetime version’. The Parental Acceptance-Rejection QuestionnaireChild
Form, Personality Assessment Questionnaire and a Personal Information Questionnaire formed by
the researchers have been used as data collection tools.
Results: In this study in which ADHD and control groups were compared, it was found that children
diagnosed with ADHD perceived parental rejection more and had worse psychological adjustment than
those without the diagnosis. Children with ADHD reported more rejection from the mother whereas
children in the control group reported less care from the father.
Conclusion: This study is exceptionally important in terms of demonstrating perceived parental
acceptance-rejection and psychological adjustment of children with ADHD. Besides, it has been seen that
depending on the presence of ADHD, the child’s perceived parental acceptance-rejection is differently
affected from the mother and the father. The findings on acceptance-rejection, in addition to giving helpful
clues for ADHD family education, they will be also helpful in studies to improve the psychological assessment
of these children