Dü?ünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2018;31(1):21-29
Bipolar Bozuklukta İşlevselliğin Dürtüsellik ve Baş Etme Tutumlarıyla İlişkisi
ZK Apaydın, Mİ Atagün
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara
Amaç: Bipolar bozuklukta işlevsellik hastaların remisyonda olduğu dönemlerde dahi bozulabilmektedir ve
dürtüsellik, eşik altı klinik belirtiler, damgalanma gibi psikopatolojik boyutların işlevselliğe etkilerinin olduğu
bilinmektedir. Baş etme tutumlarıyla, bireylerin karşılaştıkları günlük olaylar karşısında tutumları ve bunların
uyuma dönük olup olmadıkları ifade edilmektedir. Bu çalışmada bipolar bozuklukta baş etme tutumları ve
dürtüselliğin işlevselliğe olan etkilerinin incelenmesi, dürtüselliğin uyuma dönük olan ve olmayan davranışları
etkileyerek baş etme tutumları üzerinden işlevselliğe etki edip etmediğinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma remisyonda bipolar bozukluğu olan 74 hasta ve yaş, cinsiyet ve eğitim durumu bakımından
hasta grubuyla örtüşen 74 sağlıklı kontrol ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar Bipolar Bozuklukta İşlevsellik
Ölçeği (BBİÖ), Baş Etme Tutumları Ölçeği (BETÖ), Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11 (BDÖ-11), Hamilton Depresyon
Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Young Mani Derecelendirme Ölçeği (YMDÖ), Hamilton Anksiyete
Derecelendirme Ölçeği (HAM-A) ile değerlendirilmişlerdir.
Bulgular: Bipolar bozukluk grubunun işlevsellik puanları kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşüktü
(p=0.027). Ayrıca bipolar bozukluk grubunda dikkat (p=0.020) ve motor (p=0.006) dürtüselliğin artmış
olduğu ve de maladaptif baş etme tutumlarının daha fazla görüldüğü (p=0.032) tespit edilmiştir. BDÖ
toplam puanıyla maladaptif baş etme tutumları arasında anlamlı derecede korelasyon saptanmıştır (r=0.38,
p<0.01). Hiyerarşik çoklu regresyon analizinde, adaptif baş etme tutumları (B=0.23, p=0.020), dikkat (B=-0.31,
p=0.037), motor (B=0.29, p=0.027) ve planlanmamış (B=-0.35, p=0.003) dürtüselliğin işlevselliğin belirleyicileri
oldukları saptanmıştır (F=8.44, p<0.001).
Sonuç: Bu çalışmada bipolar bozuklukta işlevselliğin dürtüsellikten olumsuz biçimde, adaptif baş etme
tutumlarından olumlu biçimde etkilendiğini, baş etme tutumlarının işlevselliğe etkisinde dürtüselliğin aracı
rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Dürtüsellikle maladaptif baş etme tutumları arasında bağıntı olmasına
rağmen aracılık etkisinin görülmemesi, aracılık edici bir ilişki olmadığına işaret etmektedir. Büyük örneklemli
izlem çalışmalarıyla işlevselliğin belirleyicilerinin değerlendirilmesi hastalıkta görülen işlev kayıplarının kontrol
edilebilmesi açısından önem taşımaktadır
Relationship of functionality with impulsivity and coping strategies in bipolar disorder
Objective: In patients with bipolar disorder, functional losses may be observed even during remission of the
disease, and psychopathological traits such as impulsivity, subthreshold clinical symptoms, or stigmatization
may influence functionality. Coping strategies are defined as a person’s attitudes towards daily life events
and their adaptedness. This study aimed to investigate the effects of coping strategies and impulsivity on
functionality in bipolar disorder and whether the effect of impulsivity is mediated by dysfunctional coping
strategies.
Method: This study was conducted with patients suffering from bipolar disorder (n=74) in remission and
healthy controls (n=74) matched with the patient group in terms of age, gender and education. Patients
were assessed using the Bipolar Disorder Functioning Questionnaire (BDFQ), Coping Strategies Inventory
(COPE), Barratt Impulsiveness Scale-11 (BIS-11), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Young Mania Rating
Scale (YRMS) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A).
Results: The functionality score of the bipolar disorder group was significantly lower than in the healthy
control group (p=0.027). Moreover, attention (p=0.020) and motor (p=0.006) impulsivity scores were higher
and the maladaptive coping strategies score (p=0.032) was lower in the bipolar disorder group. The
correlation between the total score of the BIS and the maladaptive coping strategies subscale of the COPE
in the bipolar disorder group was statistically significant (r=0.38, p<0.01). Hierarchical multiple regression
analysis showed that adaptive coping strategies (B=0.23, p=0.020), attention (B=-0.31, p=0.037), motor
(B=0.29, p=0.027) and nonplanning (B=-0.35, p=0.003) impulsivity were the determinants of the functionality
in the regression model (F=8.44, p<0.001).
Conclusion: The study has detected that functionality is affected negatively by impulsivity and positively by
adaptive coping strategies in bipolar disorder, whereas the effect of coping strategies on functionality is not
mediated by impulsivity. While there was a correlation between impulsivity and maladaptive coping
strategies, there was no mediation between impulsivity and coping strategies, which may suggest that
these dimensions are independent from each other. Prospective studies with large sample sizes should
investigate the clinical determinants of functional losses in the future