Türk Psikoloji Dergisi; 2017;32(80):80-89
Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli
Y Kahya, B Korkmaz
Hacettepe Üniversitesi,Ankara
Bireyin kendisi olmasını ifade eden özgünlük kavramı ile psikolojik belirti düzeyi arasındaki ilişkide ihtiyaç doyumunun aracı rolünün Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) çerçevesinde sınanması, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Hacettepe Üniversitesi’nin farklı bölümlerinde öğrenim gören toplam 223 kişi çalışmada yer almıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu, özgünlük ölçeği-kısa form, ihtiyaç doyumu ölçeği ve belirti tarama listesi (SCL-90) uygulanmış ve elde edilen veriler YEM çerçevesinde analiz edilmiştir. Modelin sınanmasından önce yürütülen korelasyon analizi, özgünlük ve psikolojik ihtiyaç doyumunun psikolojik belirti düzeyi ile istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde negatif yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. YEM analizine göre sınanan modelin uyum indekslerinin kabul edilebilir olduğu bulgulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, özgünlük ile psikolojik belirti düzeyi arasındaki ilişkide ihtiyaç doyumunun tam aracı rolü olduğuna işaret etmektedir. Bulgular doğrultusunda oluşturulan model, bireylerin psikolojik belirtilerinin azaltılmasında özgünlük ve ihtiyaç doyumu gibi kavramların göz önünde bulundurulması gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca psikolojik belirti düzeyi üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, özgünlüğün desteklenmesi ve psikolojik ihtiyaç doyumunun değerlendirilmesi özellikle psikoterapi çalışmaları açısından yol gösterici niteliktedir.
The Mediator Role of Psychological Need Satisfaction on the Relationship between Authenticity and Psychological Symptoms
The aim of this study was to examine the mediator role of psychological need satisfaction on the relationship between authenticity and psychological symptom level. The sample included a total of 223 participants who were studying in different departments of Hacettepe University. Participants were given Demographics Form, Authenticity Scale-Short Form, Need Satisfaction Scale and Symptom Checklist (SCL-90) and the data collected were tested by Structural Equation Modeling. Correlation analysis before model testing indicated that authenticity and need satisfaction were significantly related to psychological symptoms in a negative direction. According to the results of SEM, it was found that the fit indexes of tested model were acceptable. Results pointed out that need satisfaction was a full mediator on the relationship between authenticity and psychological symptom level. The tested model indicated that constructs such as authenticity and need satisfaction should be taken into account to provide individuals’ psychological health. Furthermore, because the findings implied that authenticity and in turn, psychological need satisfaction have positive effects on psychological symptoms, psychotherapy should focus on the improvement of these variables.