Bağımlılık Dergisi; 2017;18(3):80-89
Alkol Bağımlılığı Sorunu Olanların Çocuklarının Yaşamsal Rolleri Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması
D Küliğ, E Engin
Ege Üniversitesi, İzmir
Amaç: Bu araştırmanın amacı, alkol bağımlılığı sorunu olan ebeveyne sahip ergenlerin psikososyal
durumlarını değerlendirmek amacıyla Devine ve Braithwaite (1993) tarafından geliştirilen “Alkol
Bağımlılığı Sorunu Olanların Çocuklarının Yaşamsal Rolleri Ölçeği‘nin (The Survival Roles of Children of
Alcoholics Scales) Türk toplumu için geçerlilik ve güvenilirliğini belirlemektir.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Ege Üniversitesi Hastanesi Bağımlılık Polikliniği, Manisa Ruh Sağlığı
Ve Hastalıkları Hastanesi Bağımlılık Polikliniği‘nde tedavi ve rehabilitasyon amacıyla kayıtlı bulunmakta
olan alkol bağımlılarının 12-24 yaş arasındaki 277 alkol bağımlısı ebeveyne sahip ergen çocuk
oluşturmuştur. Katılımcılara Tanıtıcı Bilgi Formu ve Alkol Bağımlılığı Sorunu Olanların Çocuklarının
Yaşamsal Rolleri Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen verilere açıklayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi ve
geçerlik analizi uygulanmıştır.
Bulgular: Yapılan analizler sonucunda ölçeğin beş faktörlü bir yapı gösterdiği ortaya konulmuştur.
Sorumluluk Sahibi Çocuk, İçe Kapanık Çocuk, Asi Çocuk, Yatıştırıcı Çocuk ve Komiklik Yapan Çocuk alt
ölçeği olarak isimlendirilen faktörler birlikte test toplam varyansının %74.25’ini açıklamaktadır.
Güvenilirlilik analizinde ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alpha değerleri ise .94, .84 arasında değiştiği
görülmektedir.
Sonuç: Ölçeğin psikometrik özelliklerini göz önünde bulundurarak, Alkol Bağımlılığı Sorunu Olanların
Çocuklarının Yaşamsal Rolleri Ölçeği geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak değerlendirilmiştir.
Validity and Reliability Study of the Survival Roles of Children of Alcoholics Scale
Objective: The aim of this methodological study was to determine the validity and reliability of “The
Survival Roles of Children of Alcoholics Scale” developed by Devine and Braithwaite (1993) to evaluate
the psychosocial status of adolescents that have alcohol-dependant parents, in Turkish population.
Material and Method: A total of 277 adolescents between 12 and 24 years of age, who have alcoholdependent
parents and referred to Dependency Polyclinic of Ege University Hospital and in Dependency
Polyclinic of Manisa Mental Health and Diseases Hospital between 1 March 2014 and 1 July 2015, and who
met the inclusion criteria of research and accepted to participate in research comprised the sampling of
research. “Introductory Information Form” and “The Survival Roles of Children of Alcoholics Scale” were
used as data collection tools.
Results: A factor analysis was carried out for the scale’s structural validity study; and five factors consistent
with the original scale were identified. In the reliability study, total score correlations were scrutinized, the
item total score correlations were found significant over p<0.001. Scale’s original item count remained as
27. Scale’s subscale Cronbach Alpha value was between .94 and .84 .
Conclusion: “The Survival Roles of Children of Alcoholics Scale” is a valid and reliable measurement tool
for Turkish population.