Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2017;30(4):354-363
Bilgisayar Temelli Rehabilitasyonun Epilepsi Hastalarının Bilişsel İşlevlerine Etkileri
S İçellioğlu, A Bingöl, E Kurt, SN Yeni
İstanbul Üniversitesi, İstanbul
başa çıkma stratejilerinin geliştirilebilmesi için yürütülen bilişsel rehabilitasyon programlarının uygulanması ve
rehabilitasyon öncesi ve sonrasında bilişsel işlevleri, nöropsikolojik testler aracılığıyla değerlendirilerek,
uygulanan rehabilitasyon programının etkilerinin test edilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Epilepsi Polikliniği’nde
tedavi gören 32 hasta arasından, çalışma kriterlerine uygun olan 9 hastaya ardışık 8 hafta boyunca, haftada
bir kez psikolog eşliğinde bilgisayar destekli bilişsel rehabilitasyon programı uygulanmıştır. Programın etkisi,
rehabilitasyondan önce ve 3 ay sonra uygulanan nöropsikolojik değerlendirme puanlarının karşılaştırılmasıyla
değerlendirilmiştir.
Bulgular: Yaş ortalaması 36.2±10.7 olan hastaların rehabilitasyon öncesi ve sonrası test skorları sırasıyla;
Stroop-1 12.22±2.72; 11.55±4.36, Stroop-2 14.55±4.95; 15.55±9.20, Stroop-3 34.11±15.59; 26.44±12.25, Uzamsal
Hatırlama Testi-1 14.22±5.99; 15.88±6.79, Uzamsal Hatırlama Testi-2 4.22±2.94; 6.88±2.93; Seçici Hatırlama
Testi-1 55.88±11.95; 56.0±7.0, Seçici Hatırlama Testi-2 8.77±3.83; 8.77±2.72, Sayı Sembolleri Testi 38.33±19.31;
37.66±24.35, Leksikal Sözel Akıcılık 25.77±11.3; 33.66±14.47, Semantik Sözel Akıcılık 15.77±4.52; 17.88±5.88
olarak bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda, Stroop-3, Uzamsal Hatırlama Testi-2 ve Leksikal Sözel
Akıcılık testlerinin bilişsel rehabilitasyon öncesi ve sonrası puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık
gözlenmiştir (p<0.05). Hastaların Beck Depresyon Envanteri’nden aldıkları puanlar da, rehabilitasyon
programı sonrasında anlamlı olarak azalmıştır (p<0.05).
Sonuç: Bilişsel rehabilitasyon sonrası dikkati sürdürme, yürütücü işlevler, bilgi işleme hızı, sözel akıcılık ve
görsel bellekte düzelme saptanmış, sözel öğrenme üzerinde değişiklik gözlenmemiştir. Bu çalışma bilişsel
rehabilitasyon çalışmaları ile epilepsi hastalarında görülen farklı bilişsel işlev bozulmalarında bir gelişme
sağlanabileceğini göstermektedir. Bu konu ile ilgili daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır
The effects of computer-based rehabilitation on the cognitive functions ofepilepsy patients
Objective: The aim of this study was to examine the effects of computerized cognitive rehabilitation
programs conducted with the purpose of slowing down cognitive losses and developing coping strategies
in patients diagnosed with cryptogenic and symptomatic focal epilepsy, with participants’ cognitive
functions being evaluated through neuropsychological tests prior to and after rehabilitation.
Method: Of 32 patients who were receiving treatment at the Istanbul University, Cerrahpasa Faculty of
Medicine Hospital, Department of Neurology Epilepsy Clinic, 9 patients who met the inclusion criteria
underwent an 8-consecutive-week computer-assisted cognitive rehabilitation program conducted by a
psychologist once a week. The effectiveness of the program was tested with a comprehensive
neuropsychological assessment both before the rehabilitation program and 3 months after its
completion.
Results: Test scores of patients before and after the rehabilitation were found as follows: Stroop-1
12.22±2.72; 11.55±4.36, Stroop-2 14.55±4.95; 15.55±9.20, Stroop-3 34.11±15.59; 26.44±12.25, Spatial Recall Test-1
14.22±5.99; 15.88±6.79, Spatial Recall Test-2 4.22±2.94; 6.88±2.93, Selective Reminding Test-1 55.88±11.95;
56.0±7.0, Selective Reminding Test-2 8.77±3.83; 8.77±2.72, Digit Symbol Substitution Test 38.33±19.31;
37.66±24.35, Lexical Verbal Fluency Test 25.77±11.3; 33.66±14.47, Semantic Verbal Fluency Test 15.77±4.52;
17.88±5.88. The pre- and post-rehabilitation scores of Stroop-3, Spatial Recall Test (SRT)-2 and Lexical Verbal
Fluency tests were significantly different (p<0.05). The Beck Depression Inventory scores of patients were
significantly reduced following the rehabilitation program (p<0.05).
Conclusion: An improvement in attention/vigilance, executive functions, information-processing, verbal
fluency, and spatial memory were observed with cognitive rehabilitation; however, there was no
improvement in verbal learning. The study showed that implementation of rehabilitation programs might
assist in developing different cognitive function impairments witnessed in patients with epilepsy. There is
need for more comprehensive research on this matter