Türk Psikiyatri Dergisi; 2015;26(2):116-122
Demans Hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının Araştırılması
U Altunöz, ETÖ Kızıl, S Kırıcı, G Baştuğ, BB Kanat, A Sakarya, O Er, E Turan
Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Şanlıurfa
Amaç: Bu çalışmada demans hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri (CMAE) Türkçe formu kullanılarak ajitasyon boyutlarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Yöntem: Çalışmaya Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR) tanı ölçütlerine göre demans tanısı alan 100 hasta dahil edilmiştir. CMAE, hastalara bakım veren yakınlarıyla yapılan yüz yüze görüşmeyle doldurulmuştur. Bilişsel işlevler Standardize Mini Mental Test (SMMT) ile, depresyon düzeyi Cornell Demansta Depresyon Ölçeği (CDDÖ) ile, işlevsellik düzeyi İşlevsel Faaliyetler Anketi (İFA) ile değerlendirilmiştir. Faktör yapısının belirlenmesi için ana bileşenler analizi ve varimaks rotasyonu kullanılmıştır.
Bulgular: CMAE’nin ‘‘saldırı içeren fiziksel ajitasyon’’, ‘‘sözel ajitasyon’’ ve ‘‘saldırı içermeyen fiziksel ajitasyon’’ şeklinde üç faktörlü bir yapı gösterdiği saptanmıştır. Hastaların %92’sinde son iki hafta içinde en az bir ajitasyon davranışı mevcuttur. CMAE toplam puanı ve elde edilen üç faktör, SMMT ile anlamlı negatif, CDDÖ ve İFA ile anlamlı pozitif korelasyon göstermektedir.
Sonuç: CMAE’nin Türkçe formu üç faktörlü bir yapı (saldırı içeren fiziksel ajitasyon, sözel ajitasyon, saldırı içermeyen fiziksel ajitasyon) göstermekte olup, bu sonuç ölçeğin yapı geçerliğini desteklemektedir. Ajitasyonun bilişsel bozulma, depresif belirtiler ve işlevsellikteki bozukluk ile ilişkili olduğu bulunmuştur. İleride yapılacak çalışmalarda farklı demans örneklemlerinde bu boyutların yordayıcılarının ve terapötik müdahalelerin etkinliğinin değerlendirilmesi önerilir.
Dimensions of Agitation Based on the Cohen-Mansfield Agitation Inventory in Patients with Dementia
Objective: The aim of this study was to investigate the dimensions of agitation in dementia patients using the Turkish version of the Cohen-Mansfield Agitation Inventory (CMAI-T).
Materials and Method: The study included 100 patients diagnosed as dementia, according to the DSM-IV-TR. The CMAI-T was administered to the patients’ caregivers via face-to-face interviews. The Standardized Mini Mental State Examination (SMMSE) was used to assess cognitive functions. The severity of depression and the functional state of the patients were assessed using the Cornell Scale for Depression in Dementia (CSDD) and the Functional Activities Questionnaire (FAQ). Principal component analysis and varimax rotation were used to determine the factor structure of the CMAI-T.
Results: Factor analysis of the CMAI-T indicated a 3-factor structure: physically aggressive agitation, verbal agitation, and physically non-aggressive agitation. In 92% of the patients there was ?1 agitation behavior during the previous 2 weeks. The CMAI-T total and factor scores were negatively correlated with the SMMSE scores, and positively correlated with the CSDD and the FAQ scores.
Conclusions: The CMAI-T yielded 3 factors (physically aggressive agitation, verbal agitation, and physically non-aggressive agitation), which indicated the scale had construct validity. Agitation behaviors were associated with cognitive dysfunction, symptoms of depression and general level of functioning. Additional research is necessary to identify the predictors of these dimensions in different dementia samples, and to determine the efficacy of therapeutic interventions.