Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2015;28(1):34-46
Baş ağrısı yalnızca baş ağrısı mıdır? Baş ağrısı ile ruhsal bozuklukların eştanısı
K Akyıldız, M Sercan, N Yıldız, A Çevik, A Kıyan
Özel Yalova Hastanesi, Yalova
Amaç: Baş ağrısına eşlik eden psikiyatrik hastalıkların ve özelliklerinin saptanması.
Yöntem: Çalışmamıza nöroloji polikliniğine temel başvuru yakınması baş ağrısı olan hastalar (n=71) ile psikiyatri
polikliniğinde psikotik bozukluklar dışında I. eksen psikiyatrik bozukluk tanısı konulan, cinsiyet ve yaş açısından bire bir
eşleştirilen hastalar (n=71) alınmıştır. Tüm hastalardan sosyodemografik ve baş ağrısı bilgileri alınmış, hepsine Görsel
Kıyas Ölçeği, MINI-Tarama formu uygulandıktan sonra MINI ile psikiyatrik değerlendirmeleri yapılarak psikiyatrik tanıları
konulmuştur.
Bulgular: Çalışma sonucunda nörolojiye başvuran baş ağrısı grubu ve psikiyatrik hasta grubu arasında sosyodemografik
özellikler açısından fark olmadığı, baş ağrısı olanların ailelerinde baş ağrısı öyküsünün belirgin olarak daha çok olduğu
bulunmuştur. Baş ağrısı hastalarında psikiyatrik eş tanı sıklığının yüksek (%80.3) olduğu görülmüştür. Gerilim tipi baş ağrısı
olanların tümünün MINI ile yapılan görüşmede ağrı bozukluğu tanı ölçütlerini karşıladığı, ağrı bozukluğu dışlandığında da
psikiyatrik eş tanı sıklığındaki yüksekliğin (%63.4) devam ettiği gözlenmiş ve en sık rastlanan psikiyatrik eş tanının literatür
bilgisiyle uyumlu olarak depresif bozukluklar (%64.8) olduğu görülmüştür.
Tartışma: Baş ağrısı hastalarında psikiyatrik eş tanı yüksekliği dikkat çekicidir. Hastaların ailelerinde baş ağrısı öyküsünün
belirgin olarak daha çok olması, kişide psikiyatrik bir sorun varlığından bağımsız bir baş ağrısı eğilimini işaret etmektedir.
Psikososyal stresör varlığında yüksek eş tanı oranlarının olması, psikososyal stresör, psikiyatrik eş tanı ve baş ağrısı
arasında bir süreklilik olduğunu göstermektedir. Psikiyatrik eş tanılar arasında depresif bozukluklar (depresyon) ağırlık
taşımaktadır. Öte yandan araştırmamız gerilim tipi baş ağrısı hastalarındaki psikiyatrik eş tanı yüksekliğine dikkat
çekmektedir. DSM-IV’teki ağrı bozukluğu tanı ölçütleri ile ICHD (International Classification of Headache Disorders)
gerilim tipi baş ağrısı tanı ölçütlerinin sınırları belli bir klinik tablo oluşturmamasının, araştırmalarda ve hastaların tanı -
tedavisinde sorunlara yol açtığı görülmektedir.
Is headache only headache? Comorbidity of headaches and mental disorders
Objective: To determine the psychiatric disorders comorbid with headaches and the characteristics of these
disorders.
Method: Patients who admitted to the neurology outpatient clinic with a main complaint of headache (n=71), and the
same number of age and sex matched patients (n=71) who admitted to the psychiatry outpatient clinic and had a
non-psychotic diagnose in axis I were included into the study. Socio-demographic data and information about their
headaches were obtained from all patients. The Visual Analog Scale and MINI-scan form were obtained and psychiatric
diagnoses were made after the assessment by MINI.
Results: There was not any difference between headache and psychiatric patients group in terms of sociodemographic
data. Headache history was found higher in the families of headache group than the psychiatric patients
group. High prevalence of psychiatric comorbidity was found in patients with headache (80.3%). All of the patients with
tension-type headache (TTH) fulfilled the criteria for diagnosing a pain disorder by MINI, and also the high prevalence
of psychiatric comorbidity (63.4%) was still taking place after excluding the pain disorder. The most frequent diagnose
of psychiatric comorbidity was found as depressive disorders (64.8%) which is compatible with the literature.
Discussion: The high prevalence of psychiatric comorbidity with headache is remarkable. More common family
history of headache in headache patients than the other group suggests that there is a tendency to have headache
independent from a psychiatric disorder in these patients. High comorbidity rate in the presence of psychosocial
stressors suggests that there is a continuum among psychiatric comorbidity, headache and psychosocial stressors.
Among the psychiatric comorbidity, depressive disorders predominate. On the other hand, the higher frequency of
psychiatric comorbidity in patients with TTH is remarkable. It is observed that the uncertainty between the
diagnostic criteria of pain disorder in DSM-IV and diagnostic criteria of TTH (Tension Type Headache) in ICHD
(International Classification of Headache Disorders) causes some problems both in diagnosing and treatment of
patients and also in researches.