Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2007;3(27):15-30
Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçme Kriterleri
İ Yıldırım
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Eş seçiminde cinsiyet farklılıkları, önemli bir tartışma konusu oluşturmaktadır. Bu farklılıklara hem Evrim Kuramı hem de Sosyal Rol Kuramı açısından açıklama getirilmektedir. Bu konuda yapılmış çalışmaların hemen hepsi Batı kültüründe yapılmıştır. Bu nedenle, Türkiye’de yapılmış olan bu çalışma, eş seçiminde cinsiyet farklılıklarına bu kuramlar çerçevesinde açıklama getirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya 1126 öğrenci katılmış olup bunların 732’si (% 65) kız, 394’ü (% 35) erkek öğrencidir. Öğrencilerin yaş ortalaması 21,8 olup tümü bekardır ve evlenmeyi düşünmektedir. Öğrencilerden açık uçlu bir form üzerinde potansiyel bir eşte bulunmasını en çok arzu ettikleri ve bulunmasını hiç arzu etmedikleri özellikleri yazmaları istenmiştir. Daha sonra yapılan temel bileşenler analizi sonucunda belirlenmiş 50 arzu edilen ve 50 arzu edilmeyen (toplam 100) özelliği önem derecesine göre puanlamaları istenmiştir. Sonuçlara bakıldığında her iki cinsin de potansiyel bir eşte aradıkları özelliklerin önem sırasının neredeyse aynı olduğu; ancak, erkeklere kıyasla kızların, özelliklerin çoğuna daha fazla önem verdikleri gözlenmiştir. Ayrıca, hem Evrim Kuramı, hem de Sosyal Rol Kuramı’nı destekleyici kanıtlar elde edilmesine karşın; Türkiye’de, sonuçların çoğu, eş seçiminde Sosyal Rol Kuramı’nı destekler yöndedir. Sonuç olarak; hem karmaşık eş seçme sürecini anlamak, hem de bu alanda kuramsal ilerleme sağlamak için, cinsiyetin yanı sıra, eş seçimini etkileyebileceği düşünülen sosyo-demografik diğer faktörlerin de incelenmesi gerekli görünmektedir.
Partner Selection Among College Students
This study aimed at contributing to the
literature by testing these two prominent approaches in
Turkish culture which is considered as a bridge between
the East and West. A total of 1126 students participated.
Of those, 732 were females (65 %) and 394 were males
(35 %). Their ages ranged from 21 to 28, with a mean
age of 21.8. All of them were single (unmarried). All
participants indicated that they intended to get married.
Through principle component analysis with these
responses, a list of 50 desirable and 50 undesirable
attributes was created. The results showed that males
and females had considerable similarities in their
ranking of these qualities. However, compared to
males, females scored higher on the great majority of
the items. Although the results support both the
evolutionary and social role theories, they do more so
with respect to the latter. In short, it appears that gender
is but just one actor influencing partner selection.
Future research should consider incorporating a host of
other factors in investigating the complex issue of
partner selection.