Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2009;4(31):23-31
Özerklik Desteği, Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu Ve Öznel İyi Olma: Öz-Belirleme Kuramı
ZC Çankaya
Ege Üniversitesi, İzmir
Bu araştırmada öz-belirleme kuramına dayanan, temel psikolojik ihtiyaçların doyumuna ilişkin öz- belirleme modeli test edilmiş ve modelin Türk kültürüne ne düzeyde uygun olduğu araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2002-2003 eğitim-öğretim yılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi li- sans programlarında okuyan, 216’sı kız, 198’i erkek olmak üzere toplam 414 öğrenciden oluşmuştur. Öz- belirleme modeli yapısal eşitlik modeliyle sınanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 11.0 ve LISREL 8.30 programları kullanılmıştır. Yapılan analiz sonrasında, modelde bağımlı değişken olan öznel iyi olmaya bağımsız değişkenlerin (ihtiyaç doyumu ve özerklik desteği) ve ihtiyaç doyumu değişkenine özerklik de- steğinin doğrudan ve dolaylı etkileri ortaya konulmuştur. Araştırmada test edilen öz-belirleme modelinin toplanan verilere uygunluk gösterdiği görülmüştür. Diğer bir ifadeyle bireylerin aile ve arkadaş çevresin- den aldıkları özerklik desteğinin, onların temel psikolojik ihtiyaçlarının doyumunu etkilediği, temel psiko- lojik ihtiyaçların doyumunun da öznel iyi olmayı olumlu etkilediği bulunmuştur.
Autonomy support, basic psychological need satisfaction and subjective well-being: self- determination theory
The model of self-determination, which is based on self determination theory, re- lated to satisfaction with the basic psychological needs has been tested and to what extent it works in Tur- key has been studied in the present research. This working group has comprised of 414 students, including 216 females and 198 males from Gazi University, Faculty of Education. For the analysis of data SPSS 11.0 and LISREL 8.30 programmes have been used. Following the analysis, direct and indirect influences of the independent variables (needs satisfaction and support for autonomy) and of needs satisfaction as well as support for autonomy on the dependent variable that is subjective well-being, have been put for- ward. In this research the model of self-determination, which has been tested, complies with the data gath- ered in Turkey. In other words, it has been observed that support for autonomy that individuals get from their family and friends has a direct and positive influence on their basic psychological needs, which, in turn, has a positive influence on subjective well-being.