Nöropsikiyatri Arşivi; 2011;48(2):125-128
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan Çocuklarda Semptomlar ile Serum Demir ve Ferritin Seviyeleri Arasındaki İlişki
MN Karakurt, MK Karabekiroğlu, S Akbaş, B Bilgici, M Kılıç, A Şenses, S Baykal, Ö Böke
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ABD, Samsun, Türkiye
Amaç: Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtilerinin dopamin ve noradrenalin işlevlerindeki bozukluklarla ilişkili olduğu gösterilmiştir. Demir, dopamin sentezinde hız kısıtlayıcı basamak olan tirozin hidroksilaz enziminin başlıca kofaktörüdür. Bu çalışmanın amacı DEHB tanısı olan çocukların serum demir ve ferritin düzeyleri ile bozukluğun alt tipleri ve diğer davranışsal semptomlar arasındaki ilişkileri incelemektir.
Yöntemler: Çalışmaya Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine başvuran ve DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre DEHB tanılı hastalar (n:58) alınmıştır. Katılımcılardan serum demir ve ferritin düzeyleri incelenmiştir. Ayrıca katılımcıların aileleri tarafından DSM IV'e Dayalı Yıkıcı Davranış Bozuklukları Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (YDBTDÖ) doldurulmuştur.
Bulgular: DEHB alt tiplerine göre serum demir ve ferritin seviyeleri açısından anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). DSM IV'e dayalı YDBTDÖ alt skorlarına göre davranım sorunları skoru ile ferritin seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif ilişki saptanmıştır (r=-0.38, p<0.05). İleri analizlerde, katılımcıların yaş, cinsiyet, anne baba eğitim düzeyi, ferritin ve demir düzeyleri ele alındığında ferritin düzeyi davranım puanı için en güçlü yordayıcı olarak değerlendirildi.
Sonuç: Bu çalışmada, DEHB tanısı olan çocuklardaki davranım sorunları ile serum ferritin düzeyi arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Özellikle serum demir ve ferritin düzeylerinin düşük olduğu çocuklarda demir tedavisinin DEHB'ye eşlik eden davranım sorunlarının tedavisinde önemli olacağı düşünülmektedir.
Association Between Symptom Profiles and Iron and Ferritine Serum Levels in Children with Attention
Objective: Symptoms of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) have been previously shown to be related with dopamine and noradrenaline dysfunction. Iron is the main cofactor of the tyrosine hydroxylase enzyme, the rate-limiting protein in dopamine synthesis. We aimed to investigate the association between iron/ferritin serum levels/subtypes and behavioral symptoms of ADHD.
Methods: Fifty-eight children diagnosed with ADHD according to DSM-IV criteria in Samsun Ondokuz Mayis University Medical Faculty, Child Psychiatry out-patient clinic, were included in this study. Serum iron and ferritin levels in the participants were measured. The parents of the participants completed the Disruptive Behaviors Rating Scale-Parent Version (DBRS-PV).
Results: There was no significant difference in serum iron and ferritin levels between the ADHD subtypes (p<0.05). We found a statistically significant negative correlation between the scores of DBRS-PV conduct problems and ferritin levels (r=-0.38, p<0.05). In further analysis, when participants age, gender, parental education level, ferritin and iron levels were taken into consideration, ferritin level was found the most powerful predictor of conduct score.
Conclusion: This study revealed that serum ferritin level is significantly correlated with severity of conduct problems in children with ADHD. Especially in children with ADHD with low serum iron and ferritin levels, iron treatment would have beneficial effects on conduct problems comorbid with ADHD.