Nöropsikiyatri Arşivi; 2009;46(Özel):10-14
Şizofreni Hastalarında Bakım Veren Külfet Düzeyinin, Sosyodemografik Değişkenler ve Hastalığın Özellikleri ile İlişkisi
A Aydın, SS Eker, Ş Cangür, A Sarandöl, S Kırlı
Uludağ Ü. Tıp Fak. Bursa
Amaç: Bu çalışmada şizofreni hastalarının bakım verenlerindeki külfet düzeyinin, klinik ve sosyodemografik veriler ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Çalışma kapsamına Uludağ Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Psikoz polikliniğinde takibi süren, DSM-IV-TR’ ye göre şizofreni tanı ölçütlerini karşılayan 50 hasta ve onların bakım verenleri alınmıştır. Hastalara Pozitif Negatif Sendrom Skalası (PANSS), bakım verenlere, Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A), Beck Depresyon Değerlendirme Ölçeği, Beck Anksiyete Değerlendirme Ölçeği ve Zarit Bakım veren Külfet Ölçeği (ZBKÖ) uygulanmıştır.
Bulgular: Bakım veren külfet düzeyinin hastanın yaşı (p=0.007, r=0.376), hastalığın alevlenme sayısı (r=0.392, p=0.005) ve hastaneye yatış sayısı (r=0.281, p=0,048) ile ilişkili olduğu, buna karşın PANSS, PANSS negatif ve PANSS pozitif puanları ile bakım verenlerin külfet düzeyleri arasında anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır. Bakım verenin eğitim düzeyi arttıkça külfet düzeyinin azaldığı (z=-2.373, p=0.018), ancak bakım veren HAM-D (r=0.442, p=0.001) ve HAM-A (r=0.434, p=0.002) değerleri ile külfet düzeyleri arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Günlük bakım verme süresi ile bakım veren külfet düzeyi arasında anlamlı ilişki saptanmazken, bu sürenin artışı ile bakım verenin HAM-D (r=0.327, p=0.02) ve HAM-A (r=0.461, p=0.001) değerlerindeki artış arasında anlamlı ilişki saptanmıştır.
Sonuç: Bakım verenin külfet düzeyi, yatış sayısı ve alevlenme sayısı ile yükselmesine rağmen pozitif ve negatif belirtilere göre değişim göstermemiştir. Bakım verenlerden eğitim düzeyi yüksek olanlarında külfet düzeyinin daha düşük olması, hastalık hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaları ve tedavi olanaklarını daha iyi değerlendirebilmelerine bağlanmıştır. Günlük bakım verme sürelerinin artışı ile bakım verenin kendine ayırdığı zaman azalmakta, depresyon ve anksiyete belirtilerinde artış görülmektedir. Şizofreni tedavisinin sağlıklı sürdürülmesinde önemli rolü olan bakım verenlerin fiziksel, ruhsal ve ekonomik külfet altında olduğu açıktır. Bakım verenlerin hastalık ve süreci hakkında bilgilendirilmesi, gereğinde psikiyatrik destek verilmesi, psikoeğitim çalışmalarının yürütülmesi bakım veren yükünün yanı sıra hastalığın getirdiği engelliliği ve hastaneye yatış ve atak sıklığını da önemli ölçüde azaltacağı beklenebilir.
The Association of the Level of Caregiver Burden with the Sociodemographic Variables and the Characteristics of the Disorder in Schizophrenic Patients
Objective: This study aimed to evaluate the level of caregiver burden and its relationship with the sociodemographic and clinical data of the schizophrenic patients
Methods: 50 patients who met the DSM-IV criteria for diagnosis of schizophrenia and their caregivers were enrolled into the study. The Positive and Negative Syndrome Scale (PANNS) was applied to the patients, while the Hamilton Depresssion Rating Scale, the Hamilton Anxiety Rating Scale, the Beck Depression Inventory, the Beck Anxiety Inventory and the Caregiver Burden Scale were applied to the caregivers.
Results: There were significant differences related to some variables. Caregiver burden was associated with patient age (p=0.007, r=0.376), number of previous episodes (r=0.392, p=0.005) and number of previous hospitalizations (r=0.281, p=0.048). The level of education of the caregivers was also found to be related to the caregiver burden (z=-2.373, p=0.018). However, PANSS scores were not associated with the caregiver burden. The caregiver burden was associated with the caregivers’ anxiety and depression levels, (r=0.434, p=0.002) and (r=0.442, p=0.001), respectively. The daily duration of caregiving was correlated with the caregiver depression and anxiety, (r=0.327, p=0.02) and (r=0.461, p=0.001), respectively, while it was not significantly associated with the level of caregiver burden.
Conclusion: The number of previous episodes, hospitalizations and the age of the patient influence the caregiver burden. However, as the education level of caregivers increases, the burden level is likely to decrease. Though, the duration of time spent with the patient does not seem to affect the caregiver burden, it probably causes some psychological distress in caregivers. Therefore, caregivers should be monitored regularly for psychiatric disorders such as depression and anxiety. Some particular psychiatric interventions, as psychoeducational programs, may be helpful in reducing caregiver burden.