Türk Psikiyatri Dergisi; 2010;21(1):79-84
Psikotik Özellikli Bipolar Bozukluğu Olan Bir Hastada Valproatın Neden Olduğu Hipoaktif Deliryum Tabloları
Ş Özen, İ Bülbül, E Soyuçok
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Diyarbakır
Deliryum hiperaktif, hipoaktif veya karışık bir klinik tabloda seyredebilir. Hipoaktif deliryumda uyuşukluk, şaşkınlık, apati, aşırı uykuya eğilim, mırıltılı konuşma, dikkat dağınıklığı, komutları anlama ve yerine getirme becerisinde yetersizlik gözlenir. Valproat, epilepsi ve bipolar bozukluk tedavisinde sık kullanılır. Ayrıca, alkol yoksunluğu deliryumunda ve ajite-agresif deliryumlarda tedavi için kullanılmaktadır. Buna karşın, valproatın deliryuma yol açan yan etkisinden söz eden sadece birkaç yayın vardır. Bu yazıda, 14 yıldır bipolar bozukluğu olan 46 yaşında bir kadın hasta sunuldu. Hastanın psikiyatri kliniğine son iki yatışında, psikotik özellikli manik epizod tanısı konarak valproat tedavisi başlanmıştı. Valproat tedavisinin ilk haftasında 2-3 gün süren 3 hipoaktif deliryum tablosu ortaya çıktı. Hastada; kusma, tükürük artışı, konfüzyon, uyku hali, konuşma ve motor hareketlerde yavaşlık belirgindi. Deliryum tablolarının ilk gününde serum valproat düzeyleri terapotik sınırlardaydı (sırasıyla; 98.4, 117.1, ve 65.6, μg/ml). Hastanın beyin magnetik rezonans görüntülemesi, tam kan sayımı, idrar incelemesi, elektrokardiyografisi, ALT, AST, albumin, bilurubin, BUN, kreatinin ve elektrolit değerleri normal bulundu. Laboratuvar hizmetlerindeki kısıtlılıklar nedeniyle hastanın serum amonyak düzeyine bakılamadı. Hastanın valproatı kesilip, destek tedavisine başlandı ve ilaç kesildikten sonraki 2-3 gün içinde bilinci tamamen açıldı.
Sonuç olarak, valproat bazı hastalarda terapötik kan düzeylerinde çeşitli mekanizmalarla deliryuma yol açabilmektedir ve bu yan etkiye karşı dikkatli olunmalıdır.
Valproate Induced Hypoactive Delirium in a Bipolar Disorder Patient with Psychotic Features
Delirium may present with hyperactive, hypoactive or mixed clinical pictures. The signs of hypoactive delirium are lethargy, confusion, apathy, hypersomnia, muttering, difficulty in maintaining attention, and difficulty in understanding and performing commands. Valproate is commonly used for the treatment of epilepsy and bipolar disorders. It is also used for the management of alcohol withdrawal delirium and agitative-aggressive deliriums. However, few reports are available about the valproate-induced delirium. In this report, we present a 46 [year]s-old woman with bipolar disorder for 14 [year]s. During her last two hospital admissions, she had been diagnosed with manic episode with psychotic features and she had received valproate. She experienced three hypoactive delirium episodes lasting 2-3 days throughout the treatment period of first week. The patient predominantly had the following signs; vomiting, hypersalivation, confusion, drowsiness, dysphasia, and hypoactivity. At the first day of delirium episode, serum valproate level was found to be within the therapeutic range (98.4, 117.1, and 65.6 μg/ml; respectively). In addition, she had normal results of cranial MRI, complete blood count, urine analysis, electrocardiogram, ALT, AST, albumin, bilirubin, BUN, creatinine and electrolytes. The serum ammonia level of the patient could not been measured due to limitations of laboratory facilities. The patient's consciousness improved dramatically 2-3 days after cessation of valproate.
In conclusion, valproate can induce delirium at therapeutic blood levels in some patients via various mechanisms and this side effect has to be considered during valproate use.