GİRİŞ: Yaşlanma süreci ile birlikte normal uyku düzeninde
bazı değişikliklerin meydana geldiği ve uyku sorunlarının
arttığı bilinmektedir. Huzurevi gibi kuruluşlarda bu sorun
daha fazla görülmekte ve yaşlıların genellikle yarıdan fazlasını
etkilemektedir. Uyku hijyeni programı uyku kalitesini
artırmak için kullanılan nonfarmakolojik yöntemlerden biri
olup, huzurevinde kalan yaşlı popülasyon üzerinde ne kadar
etkili olacağı bilinmemektedir. Araştırmanın amacı huzurevinde
kalan yaşlılarda uyku hijyeni programının uyku
kalitesine etkisini belirlemektir.
GEREÇ ve YÖNTEM: Otuz altı yaşlısı bulunan özel bir huzurevinde
gerçekleştirilen deneysel çalışmada, altı yaşlı iletişim
ve bilişsel sorunları nedeniyle çalışma dışı tutulmuştur.
Üç yaşlı farklı nedenlerle programa devam edemediğinden
(nakil vs.) 27 yaşlı ile araştırma tamamlanmıştır. Kurum yetkililerine
ve yaşlılara bilgi verilerek onamları alınmıştır. ?Pittsburg
Uyku Kalitesi İndeksi-PUKİ? ile uyku kaliteleri değerlendirilen
yaşlılar ?Uyku Hijyeni Programı'na alınmış ve bir
ay uygulanan program sonrası uyku kaliteleri aynı araçla
yeniden değerlendirilmiştir. PUKİ, uyku kalitesini değerlendirmek
amacıyla toplam 19 sorudan ve 7 bileşenden oluşmaktadır.
Toplam puan 0?21 arasında bir değere sahiptir,
puanın ≤5 olması 'i yi uyku kalitesi'ni, >5 olması ise ?kötü
uyku kalitesi'ni göstermektedir. Uyku Hijyeni Programı;
uykuya geçişi engelleyen, yavaşlatan her türlü alışkanlığı
yaşam biçiminden çıkartmaya yönelik kuralları içerir. Araştırmamızda
günlük yürüyüş egzersizleri, yatmadan önce
karbonhidrat içeren hafif gıda alınması gibi 12 kuralı içeren
program kurum koordinatörü ile işbirliği yapılarak uygulanmıştır.
BULGULAR: Yaş ortalaması 71 olan yaşlıların ?Uyku Hijyeni
Programı? öncesi % 51.9?unun kötü uyku kalitesine sahip
olduğu (PUKİ puan ortalaması 5.85±2.56), bir ay uygulanan
program sonrasında ise bu oranın % 33.3'e düştüğü
(ortalama PUKİ puanı 4.96±1.60) (p<0.05), ;
programın uyku bozukluğu, öznel uyku kalitesi ve uyku kalitesi
boyutlarında etkili olduğu belirlenmiştir. Tartışma VE SONUÇ: Çalışmamız sonucunda uyku hijyeni
programının huzurevinde kalan yaşlılarda uyku kalitesini
iyileştirmede etkili olduğu saptanmış, programın düzenli
olarak huzurevlerinde uygulanması önerilmiştir