Giriş: Okronozis; tirozin metabolizmasındaki homogentisik
asit oksidaz enzim eksikliğinin sonucu olarak, okronotik
pigmentin dokularda biriktiği herediter bir hastalıktır. Okronozis
pek çok sistemi etkileyebildiği gibi kas-iskelet sistemi
ile ilgili olarak omurgada ve periferik eklemlerde dejeneratif
değişikliklere neden olur. Okronozisli olgularda görülen
psikiyatrik hastalıklar ile ilgili literatürde yeterli bilgi bulunmamaktadır.
Bu olgulardaki depresyon teşhisinin vücuttaki
multisistem tutulumunun yol açtığı semptomların örtmesi
nedeniyle gözden kaçabileceğini düşünmekteyiz. Bu yazıda,
artropatisi ve depresyonu olan bir yaşlı okronozis olgusu
sunulmaktadır.
Olgu: 69 yaşında bayan hasta yaygın eklem ağrısı yakınmasıyla
polikliniğimize başvurdu. Özgeçmişinde, hastaya
8 sene önce okronozis tanısı koyulduğu öğrenildi. Hasta
ağrısının yaklaşık 2 senedir olduğunu ve bu zamana kadar
hemen her gün non-steroid antiinflamatuar ilaç kullandığını
belirtiyordu. Bununla birlikte, son 1 yıldır kendini çok yorgun
hissettiğini, iştahının azaldığını, uykusunun bozuk olduğunu
ve hayattan zevk almadığını söylüyordu. Radyografik
değerlendirmede, bel ve her iki diz ekleminde artropati tespit
edildi. Hastaya klinik olarak DSM-IV TR ‘ye göre depresyon
tanısı koyuldu ve bu tanı Yesevage Geriatrik Depresyon
ölçeği ile uyumluydu (12/15). Bel ve diz ağrıları için fizyoterapi
uygulandı, ihtiyaç halinde tramadol kullanması önerildi.
Depresyon için essitalopram (10 mg/gün) başlandı. Üç ay
sonra hastada yaygın vücut ağrılarının gerilediği ve depresif
semptomların kaybolduğu görüldü.
Tartışma VE SONUÇ: Okronozis otozomal resesif geçişli,
nadir bir hastalıktır. Genel olarak erişkin yaşa kadar
asemptomatiktir. En önemli morbidite nedenlerinden biri 5.-
6. dekadlarda görülen okronotik artropatidir. Homogentisik
asit ve matabolitleri hem aksiyal iskeleti hem de periferik
eklemleri etkiler. Okronozisli hastalarda ilerleyen yaşla birlikte
progresif eklem hasarının yol açtığı disabilite ve ağrı
depresyona meyili artırabilir. Bu hastalarda depresif semptomlar
kas-iskelet sistemi yakınmalarının birlikte bulunmasından
dolayı gözden kaçabilmektedir. Özellikle yaşlı hastalarda
depresyon sıklığının artış gösterdiği dikkate alındığında,
yaşlı okronozisli olgularda depresyon mutlaka akılda
tutulması gereken bir konudur.