Alzheimer hastalığı (AH) yaklaşık 100 yıl önce tıp literatüründe
ilk kez tanımladığından beri hastalığın daha
iyi anlaşılması için çabalar gösterilmiştir. Risk faktörleri
yaş, cinsiyet, genotip ve çeşitli yaşam stili faktörleri
ortaya konulmuştur. Pozitron emisyon tomografi
(PET) ve gelişmiş radyoizotop bileşikleri ile çalışmalar
beyin aktivitesinde ve amiloid birikmesindeki
değişiklikleri ortaya koyabilmiştir. Bu teknikler tanının
daha objektif ortaya konulmasına ve AH'nın evrelerinin
izlenmesine yol açmıştır.
Günümüzde hastalıkla ilgili bu tanı yöntemlerine rağmen,
AH'nın tedavisinde halen çok az bir ilerleme
oluşmuştur. AH'nın tedavisinde elimizde bulunan ilaçlar
bazı semptomatik yarar sağlamışlarsa da bu tedaviler
altta yatan hastalık sürecini değiştirememektedir.
Günümüzde hastalığın nöropatolojik mekanizmalarında
önemli rol oynayan beta amiloid'i n oluşumunu ve
birikmesini önleyen tedaviler yoğunluk kazanmıştır.
Bilindiği gibi,AH'da beta amiloid (Aβ) oluşumunda
artma ve/veya beta amiloid'i n temizlenmesinde azalma
Aβ'nın artmasına, bu durumda nöronal disfonksiyona
yol açar ve nöronal hücre ölümü artar(Aβ kaskad
hipotezi)
Aβ kaskad hipotezine dayanarak, hem aktif immunoterapi
(aşı) ve pasif immunaterapi (doğrudan anti-Aβ
antikorların verilmesi) ile beyindeki Aβ azaltılmasına
çalışılmaktadır
Pasif immünoterapi'nin AH'da beyin amiloid'i ni azalttığı
ve bilişsel defisitleri düzelttiği gösterilmiştir. Hafiforta
derecede AH'nın tedavisinde anti-Aβ antikorların
etkisini vurgulayan çeşitli araştırmalar son yıllarda artmıştır.
Sunumda bu araştırmalardan da söz edilecektir.
Ayrıca AB'nın mitokondriler dahil çeşitli organelleri
tutan intrasellüler düzeyde de etkili olduğu düşünülmektedir.
Mitokondrial fonksiyonu düzeltici yaklaşımlar
AH'nın tedavisinde bir hedef oluşturmaktadır.
Öte yandan AH'da beyinde artmış olan tau proteini
azaltan tedaviler üzerinde duran çalışmalar son yıllarda
ön plana çıkmaya başlamıştır.Protein Hsp 70 inhibe
etme beyinde tau düzeyini hızlı bir şekilde azaltır.
Araştırmacılar protein Hsp70 inhibe eden ilaçların
gerçekten beyinde nöronlardaki anormal fosfarize olmuş
tau proteinden oluşan iğcikleri azalttıklarını göstermişlerdir.
Günümüzde AH'nın en sık geç başlangıçlı tipinde
risk faktörü olan Apo E4 'nün dışında bir ay önce yayınlanan
makaleden,sporodik Alzheimer hastalığın
oluşumunda rol oynayan 3 yeni gen bulunmuştur.
Sunumda bu genlerin önemliliğinden de söz edilecektir.
Yine sunumda faz II 'de bekletilen 10 'na yakın
AH tedavisinde kullanılması düşünülen ilaçlardan
söz edilecektir.