Çağımızda, tüm dünyada medyanın bireyler ve toplumların değer sistemleri ve yaşama bakışlarını etkilemede önemli bir güce sahip olduğu iyi bilinmektedir. Kuşkusuz ki, medya bu gücüyle toplumsal yaşamımızda pek çok olumlu işlev üstlenebilmektedir. Bununla birlik-te, giderek medya, egemen toplumsal sınıf-ların düşüncelerini dile getirmede ve dayat-mada bir megafon görevi yapar duruma gelmiştir. Bu bağlamda medya, bir yandan egemen güçlerin biçimlendirdiği toplumsal norm ve değerlerin yerleşmesine hizmet eder-ken, bir yandan da varlığını korumak ve güçlendirmek için pazarlama sektörünün tüm stratejilerini uygulamaktadır. Pazar güçleri için önemli olan, çok okunmak, çok izlenmek dola-yısıyla çok satmaktır. Haber, eğlence, reklam açısından söz konusu olan şizofreni olduğun-da, medya çok da “meraklısı” değildir. Şizof-reni hastalarının içinde yer aldığı olaylar, okur/ izleyicinin içindeki anksiyete ya da korkuyu tetikleyerek satış sağlamada “iyi” bir araç olabilmektedir. Üstelik okuyucunun/izleyicinin korkusunu “sizi nasıl da anlıyoruz” duygusuyla bezeyerek “biz toplumun iyiliğinden yanayız “ mesajıyla, dışlama ve ayrımcılığın “zaruri olduğu” kanısına da hizmet edebilmektedir.

Tüm bu olumsuz tabloya karşın, ülkemizde ve dünyada medyada ruhsal bozuklukların sunu-mu, toplumun ruhsal bozukluklara yönelik tutumunda medyanın rolü ve medyada ruh sağlığının olumlu şekilde sunulmasının etkileri gibi ana konular üzerinde pek çok araştırma gerçekleştirilmiştir. Basında ruhsal bozukluklar olumsuz şekilde tanıtılmaktadır. Yöntemsel sorunlar olsa da, genel olarak haber ve maga-zin basınında ruh sağlığının anlatımları, olumsuz imaj ve kalıpları pekiştirmektedir. Basındaki görüntülerde ruh sağlığı ve şiddet arasında kuvvetli bir ilişkinin olduğu saptan-mıştır. Toplumun ruh sağlığına yönelik tutu-mununun kaynaklarını inceleyen literatürde medyanın önemli etkisi olduğu gösterilmiştir. Araştırmalar, basındaki ruh sağlığıyla ilgili olumsuz anlatımların insanların düşüncelerini, tutum ya da tavırlarını doğrudan etkilediğini öne sürmektedir. Basındaki olumsuz imajların gösterimini dengelemek için olumlu imajların gösterilmesinin ne derece etkili olduğu konu-sunda literatür bulguları çelişkilidir ve bu konuda daha çok çalışmanın yürütülmesi gerekmektedir. Doğrulayıcı ya da düzeltici bilgilerin sunulmasının tutumları değiştirmediği saptanmıştır. Basında ruhsal bozuklukların olumlu şekilde sunulmasının tutumlar üzerin-deki etkisini inceleyen çok az çalışma bulun-maktadır. Yapılan iki çalışma, basında ruhsal hastalıklar olumlu tanıtıldığında, toplumun ruhsal bozukluklara yönelik tutumun da olumlu olduğunu ortaya koymaktadır. Bu konuda daha çok bilimsel araştırmaya gereksinme duyulmaktadır. Bu sunumda medyanın şizofreniyi ele alışı ve bakış açısı yukarıda andı-ğımız yerleşik anlayış üzerinden incelenecek, daha sonra şizofreni ile ilgili damgalama ve ayrımcılığa karşı mücadelede medyanın nasıl bir hedef kitle haline getirilebileceği ve doğru yönde evrilebileceği tartışılacaktır.

It is well known that media has an important power to influence the people’s value system and standpoint to the life. Media can definitely have many positive functions in our social life by means of this power. Besides this, media functions as a megaphone to declare and insist the ideas of ruling social denominations. In this sense, media not only serves for settling the social norms and values but also applies the all marketing strategies to protect and empower of its existence. The most important thing for the marketing power is to be read and to be watched and consequently to be sold.

When it comes to news, advertisements or entertainment, schizophrenia is not an issue that media is “curious” about. The events related to schizophrenia can be a “good” tool to be sold when it provokes the anxiety and fear of the audience/ reader. It also can serve to feed the idea of stigmatization and discri-mination by seeming to understand the audi-ence’s needs and giving those “we are working for the favour of the community” messages.

Despite this negative picture, the role of media in presenting mental illness, attitudes of the community towards mental illness and effects of mental illness has been subject to many valuable research activities in Turkey.

The mental illness is being presented with negative items. Generally, presentation of mental illness reinforces the negative images and stereotypes. It has been reported that the media images were referring a strong relation-ship between the mental illness and violence. The positive images of mental illness should be presented in order to balance the negative presentation of mental illness, but the litera-ture seems to be conflicted in this issue. The research showed that presenting corrective or fixing information does not have effect on changing the attitudes.

In this presentation, the media will be handled through the aspect of present understanding that we mentioned above, and the role of media in coping with the stigmatization and discrimination against schizophrenia will be mentioned and discussed