Türk Psikiyatri Dergisi; 2007;18(4):344-352
Bipolar Bozuklukta İşlevsellik Ölçeğinin Geliştirilmesi, Güvenilirlik ve Geçerliliği
Ö Aydemir, İ Eren, H Savaş, NK Oğuzhanoğlu, N Koçal, HD Özgüven, C Akkaya, AD Başterzi, R Karlıdağ, Ç Yenilmez, A Özerdem, K Kora, L Tamam, Ş Gülseren, ET Oral, S Vahip
Celal Bayar Ü Psikiyatri AD., Manisa
Amaç: Yaşam kalitesi ve işlevsellik günümüz çalışmalarında ilgi alanı olsa bile, duygurudurum bozukluklarında yeterince araştırılmamışlardır. Bu çalışmada, bipolar bozuklukta bir işlevsellik ölçeği geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bipolar Bozuklukta İşlevsellik Ölçeği (BB-İ) Türkiye Psikiyatri Derneği Duygudurum Bozuklukları Bilimsel Çalışma Birimi tarafından hazırlanmıştır. Ölçek 58 madde ve 11 altölçekten oluşmaktadır: duygusal işlevsellik, zihinsel işlevsellik, cinsel işlevsellik, damgalanma hissi, içe kapanıklık, ev içi ilişkiler, arkadaşlarıyla ilişkiler, toplumsal etkinliklere katılım, günlük etkinlikler ve hobiler, inisiyatif alma ve potansiyelini kullanabilme ve iş. Çalışmaya 15 Duygudurum Bozukluğu merkezi tarafından 252 hasta alınmıştır. Ek olarak, herhangi bir psikiyatrik ya da bedensel hastalığı olmayan otuz sağlıklı denek alınmıştır.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 38.6±12.1 ve %56 (n=141)'sı kadındır. Bipolar bozukluğun süresi 11.9±9.2'dir ve hastaların %91.3'ü ne bipolar I bozukluk tanısı konmuştur. Güvenilirlik analizinde, güvenilirlik katsayıları düşük olan altı madde çıkarıldıktan sonra, Cronbach alfa katsayısı 0.91 olarak bulunmuştur. Madde-toplam puan korelasyonları 0.22 0.86 arasındadır. Test-yeniden test güvenilirliğinde, iki ölçüm arasındaki korelasyon katsayısı yüksektir (r=0.82, p<0.0001). Geçerlilik analizlerinde, açıklayıcı faktör analizinde toplam varyansın %65.1'i ni temsil eden 13 faktör elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde, 11 alan 0.061 RMSEA değeri ile modele uymuştur. BB-İ, İşlevselliğin Genel Değerlendirilmesi ile anlamlı korelasyon göstermiştir (r=0.428, p<0.0001). Hastaları (ortalama puan=111.8±15.2) sağlıklı deneklerden (ortalama puan=121.4±10.4) ayırt etmiştir(t=-2.300, p=0.038).
Sonuç: Güvenilirlik analizleri sonucunda altı maddenin çıkarılması ile 52-maddeli Bipolar Bozuklukta İşlevsellik Ölçeği, bipolar bozuklukta işlevselliğin değerlendirilmesi için güvenilir ve geçerli bir araçtır.
Development of a Questionnaire to Assess Inter-Episode Functioning in Bipolar Disorder: Bipolar Disorder
Objective: Even though quality of life and functioning are topics that are point of interest, they are not assessed adequately in mood disorders. In this study, it is aimed to develop a functioning assessment scale in bipolar disorder.
Method: Bipolar Disorder Functioning Questionnaire (BDFQ) is developed by the Scientific Section for Mood Disorders of the Psychiatric Association of Turkey. The questionnaire contains 58 items, and consists of eleven subscales: emotional functioning, intellectual functioning, sexual functioning, feelings of stigmatization, social withdrawal, household relations, relations with friends, participation to social activities, daily activities and hobbies, taking initiative and self sufficiency, and occupation.
Results: In this study, 252 remitted bipolar patients from 15 centers were included. In addition, thirty subjects without any lifetime psychiatric, neurological or physical disease were recruited. The mean age of the patients was 38.6±12.1 and 56% (n=141) were female. The mean duration of the bipolar disorder was 11.9±9.2 [year]s, and 91.3% of the patients were diagnosed to have bipolar I disorder. In the reliability analyses, after the exclusion of six items with low reliability coefficients, The Cronbach alpha coefficient was calculated to be 0.91. The item-total scale correlations were between 0.22-0.86. In test-retest reliability, the correlation between the two ratings was high (r=0.82, p<0.0001). In validity analyses, 13 factors were obtained representing 65.1% of the total variance in exploratory factor analysis. In confirmatory factor analysis, 11 domains fit the model with a RMSEA of 0.061. BDFQ significantly correlated with GAF (r=0.428, p<.0001). BDFQ also showed significantly negative correlation with HAM-D (r=-0.541, p<0.0001) and YMRS (r=-0.365, p<0.0001). It discriminated the patients (mean score=111.8±15.2) from the healthy subjects (mean score=121.4±10.4) well (t=-2.300, p=0.038).
Conclusion: With the six items excluded, it is suggested that the 52-item BDFQ is a reliable and valid instrument in the assessment of functioning in bipolar disorder.