Türk Psikiyatri Dergisi; 2007;18(2):155-162
Çocukluktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme Ölçeği Geçerlik-Güvenilirlik Çalışması
I Karakaya, A Coşkun, B Ağaoğlu, ÖY Öç, NÇ Memik, ŞG Şişmanlar, H Arslan
Kocaeli Ü. Tıp Fak., Çocuk Ruh Sağlığı ve Hast. ABD
Amaç: Bu çalışmada çocuklardaki bilişsel çarpıtmaları değerlendirmek için kullanılan Çocukluktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme Ölçeği’nin (ÇODDÖ) Türkçe’ye uyarlanması, güvenilirlik ve geçerliğine yönelik normatif verilerin toplanması amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma üç farklı sosyoekonomik düzeyi temsil eden 3 ilköğretim okulunda yürütülmüştür. Okulların 3-8. sınıflarından seçkisiz olarak belirlenmiş 538 öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Öğrencilere Çocukluktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme Ölçeği (ÇODDÖ), Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Çocuklar için Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (ÇDSKE) ve Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği-çocuk formu (BSÖ) verilmiştir. İlk değerlendirmeden bir hafta sonra ÇODDÖ tekrarlanmıştır.
Bulgular: Ölçeğin güvenilirlik çalışmasında Cronbach alfa katsayısı birinci uygulamada 0.82, ikinci uygulamada 0.79 olarak bulunmuştur. Test-tekrar test korelasyonu toplam puan için 0.87 olarak hesaplanmıştır. Diğer ölçüm araçlarıyla karşılaştırılmasında ÇDÖ ile korelasyonu 0.77, ÇDKE ile 0.57, ÇSKE ile 0.50 ve BSÖ ile –0.65 olarak saptanmıştır (p<0.001). Faktör analizi sonucunda özdeğeri 1’i aşan 3 faktör elde edilmiştir. Bu faktörler felaket düşüncesi, bireyselleştirme ve seçici algılama olarak isimlendirilmiştir.
Sonuç: Çalışmanın sonuçları ÇODDÖ’nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir özbildirim ölçeği olduğunu ve çocuklardaki bilişsel çarpıtmaları değerlendirmede kullanılabileceğini göstermektedir. Sonuçların hasta grupları ile desteklenmesi yararlı olacaktır.
The Reliability and Validity of the Children’s Negative Cognitive Errors Questionnaire
Objective: The Children’s Negative Cognitive Errors Questionnaire (CNCEQ) is a self-report scale measuring negative cognitive errors in children. The aim of this study was to examine its reliability and validity, and to obtain its norms for Turkish children.
Method: The study was carried out at 3 public schools representing 3 different socioeconomic statuses. The sample of 538 children was selected randomly among third-eighth grade elementary school students. The students were evaluated by the CNCEQ, Children Depression Inventory (CDI), State-Trait Anxiety Inventory for Children (STAIC), and Coopersmith Self-Esteem Inventory (SEI). For test-retest reliability, the CNCEQ was readministered to the students 7 days after its first administration.
Results: In the reliability analysis, the Cronbach’s alpha coefficient was calculated as 0.82 and 0.79. Test-retest reliability of the total score was 0.87. In comparing the CNCEQ to CDI, SAIC, TAIC, and SEI, correlations were r = 0.77, r = 0.57, r = 0.50, and r = –0.65, respectively (P < 0.001). Construct validity factors had eiganvalues > 1. These factors were related to catastrophizing, personalizing, and selective abstraction.
Conclusion: The Turkish version of the CNCEQ has appropriate reliability and validity for assessing negative cognitive errors in Turkish children; however, additional reliability and validity studies should include patient groups with specific disorders.