Aktarım ve karşıaktarım hastanın iç dünyasına yönelik değerli bir bilgi kaynağıdır ve hemen her zaman terapistin de katkılarını içerir. Ciddi tıbbi hastalığı olan bireylerde ve hastane ortamında, aktarım ve karşıaktarım duyguları ile ilgili çalışmalar yetersizdir. Tanı aşamasında ve tedavinin başında, hekim/terapist genellikle ülküleştirilir, olumsuz aktarım pek ortaya çıkmaz. Bazen aktarım duyguları bölünür ve öfke tıbbi hastalığın tedavisini üstlenen tedavi ekibine yönlendirilir. Terminal dönemde ise, hasta hekimi ülküleştirmek ve omnipotan bir nesne olarak görmek gereksinimi içerisinde olduğundan, regresif bir ilişkinin desteklenmesi önerilmektedir. Katastrofik hastalık ve kazalarda terapist ya da tedavi ekibi hastadan kaçınabilir, aşırı özdeşim yapabilir. Bazen, terapistin yeterince çalışılmamış geçmişteki bir travmatik yaşantısı ile ilintili çatışmalar, hastalarıyla etkileşim sonucunda alevlenebilir ve hastasına yardım etmesini engelleyebilir. Tedavi ekibinin karşı aktarım duygularını ekip toplantılarında hastanın terapisti ile birlikte gözden geçirmeleri, hem hastanın iç dünyasını anlamalarına, hem de işlev bozucu tutumlarını anlayıp düzeltmelerine yardımcı olabilir. Yazıda konu ile ilgili literatür gözden geçirilmiş ve olgu örnekleri ile tartışılmıştır.

Transference and countertransference feelings/reactions are a valuable source of information about a patient’s inner world. A consultation liaison psychiatrist has to help the entire treatment team to understand the patient as well as treat the patient. Studies about transference and countertransference in medical settings are insufficient. An idealized transference often develops, usually at the beginning of the treatment, whereas negative transference occurs rarely. At other times a displaced transference, with anger, directed toward the medical team or one of its members may develop. Acute intense transference and countertransference feelings/reactions may be indicators of serious character pathology, such as Cluster B personality disorders. Patients with terminal illness are in need of perceiving the physician as an ideal and omnipotent figure; therefore, encouragement of a regressive relationship is recommended. There is always a risk of either avoidance or over involvement with the patient, especially in cases of catastrophic illness or injury. Not infrequently, interaction with the patient may evoke a traumatic experience in the therapist that has not been worked through sufficiently, and may hinder the therapist’s ability to relate to his patient. Therapist countertransference feelings may be informative about the entire medical treatment process of the patient. Collaborative meetings with the medical team may help a therapists to understand their patients’ inner worlds and to correct his/her dysfunctional attitudes, which in turn might positively affect treatment compliance and improve prognosis. Herein, the literature regarding transference and countertransference in medical patients is reviewed with case examples.


Key Words: