Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying; 2023;10(1):1-16
Lise Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı ile Sanal Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
N Aşantuğrul , A Karabacak Çelik
Amasya Üniversitesi, Amasya
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmelerin sonucu olarak internet ve sosyal medya
kullanımı oldukça yaygın hale gelmiştir. Bu durumun hayatımıza birçok faydası olmasına sağlamasına
rağmen amacı dışında kullanılması ile beraber faydalarının aksine olumsuz yaşantıların oluşmasına
neden olabilmektedir. Bu olumsuz yaşantılardan biri de sanal zorbalıktır. Özellikle ergenlik
dönemindeki lise öğrencilerinin bağımlılık düzeyindeki sosyal medya kullanımları, kullanım ve
denetim konusundaki bilgi eksiklikleri onların sanal zorbalıkla sıklıkla karşılaşmalarına zemin
hazırlamaktadır. Bu bağlamda bu araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ile sanal
zorba ve sanal mağdur olma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç
doğrultusunda ilişkisel modele uygun tasarlanan araştırmaya 2021-2022 eğitim öğretim yılında Tokat
ilinde devlete bağlı resmi okullarda öğrenim görmekte olan 303 lise öğrencisi katılmıştır. Araştırmada
veri toplama aracı olarak Fırat ve Barut (2018) tarafından geliştirilen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği
ile Horzum ve Ayas (2011) tarafından lise öğrencileri için revize Sanal Zorba/Kurban Ölçeği
kullanılmıştır. Araştırmanın veri analizinde Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi ile
binominal lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi
sonucunda öğrencilerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile sanal zorba/mağdur olmaları arasında
pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Binominal lojistik regresyon analizi
sonucunda ise sosyal medya bağımlılığının öğrencilerin sanal zorba/mağdur olmalarının anlamlı
yordayıcısı olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları, sosyal medya bağımlılığının sanal zorba ve
mağduriyeti anlamlı düzeyde yordadığını gösterdiğinden, sosyal medya bağımlılığının azaltılması sanal zorbalık ve mağduriyetin azalmasını sağlaması açısından önemli olabilir. Ayrıca araştırmacıların
sosyal medya bağımlılığı, sanal zorbalık ve mağduriyete neden olan değişkenleri belirlemesi ve bu
konuda yapılacak önleyici araştırmalar için de bir zemin hazırlayabilir.
Investigating the Relationship between Social Media Addiction and Cyberbullying and Victimization between High-School Students
As a result of the fast developments in information and communication Technologies, internet and social media usage became widespread. This has many benefits for our lives; however, when it is misused, it may cause negative experiences. One such example is cyberbullying. Especially for pubescent high-school students, using social media at the addiction level, lack of knowledge about usage and control paves the way for cyberbullying. In this sense, this research aims to determine the relationship between the social media addiction of high-schoolers and their susceptibility to become a cyberbully or a cyber victim. For this purpose, for the research designed in line with relational model 303 high-school students from Tokat participated. The collection tools are Social Media Addiction Scale and Cyberbully/Cyber Victim Scale. The data analysis of the research was carried out through Pearson moments multiplication correlation analysis, and binominal logistic regression analysis. As a result of the Pearson moments multiplication correlation analysis; positive statistically meaningful relations were found between social media addiction levels and becoming a cyberbully/cyber victim. As a result of the binominal logistic regression analysis; it was found that social media addiction was a meaningful precursor for students to become cyberbullies/ cyber victims. The findings of the research are interpreter in line with literature