Nöropsikiyatri Arşivi; 2023;60(3):271-282
Propranolol’ün Çeşitli Öğrenme Görevlerinin Bütünleştirme ve Yeniden-Bütünleştirme Süreçlerinde Bellek Bozucu Etkisi
ÇF İlhan , S Kışlal
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Yakın zamana kadar; öğrenilmiş bilginin, uzun süreli belleğe aktarıldıktan
sonra değişmez sabit bir şekilde kaldığı kabul edilmekteydi. Ancak bu
konuda yapılan son çalışmalar, bütünleştirme ve yeniden-bütünleştirme
süreçlerinde uygulanan beta-adrenerjik reseptör antagonizmi sayesinde
ilgili belleğe yeni bilgilerin eklenmesinin ve çıkarılmasının mümkün
olduğunu göstermiştir. Merkezi sinir siteminde, protein sentezini inhibe
edici özellikleri olan beta-adrenerjik reseptör antagonisti propranolol,
bellek bütünleştirme ve yeniden-bütünleştirme süreçlerini engellemek
için ek sık kullanılan ajanlardan biridir. Bu derleme çalışmasında; sistemik
ve intraserebral olarak uygulanan propranolol’ün, kemirgenlerde çeşitli
öğrenme görevlerinde bellek oluşum süreçleri üzerindeki bozucu etkisine
dair literatürdeki mevcut çalışmaların araştırılarak değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. İnsanlarda kullanımı güvenli olan bu ilacın, bellek oluşum
sürecini bozmadaki etkinliğinin kanıtlanması durumunda, temelinde
öğrenme ve uyumsuz bellekten kaynaklı fobilerin, travma sonrası stres
bozukluğunun (TSSB), uyuşturucu madde bağımlılığının veya başka
tür bağımlılıklar gibi psikolojik nedenli rahatsızlıkların tedavisinde
propranolol uygulamasının yaygın olarak kullanılabilecek etkili bir tedavi
yöntemi olacağını öngörmekteyiz
Memory Impairing Effect of Propranolol on Consolidation and Reconsolidation forVarious Learning Tasks
Newly acquired memory traces have been thought to become
stable and resistant to interruption after they are stored in long-term
memory. However, according to a recent research drugs such as betaadrenergic receptor antagonists enable memories to be updated and
rewritten when administered during consolidation and reconsolidation.
Propranolol is a widely used beta-adrenergic receptor antagonist that
disrupts the consolidation and reconsolidation processes of memory
formation as it inhibits protein synthesis in the central nervous system.
This review aims to discuss the memory impairing effect of the systemic
and intracerebral administration of propranolol during the consolidation
and reconsolidation processes associated with different learning tasks. In
doing so, this review will help elucidate the effects of propranolol on
different stages of memory formation. Since learning and maladaptive
memories underpin some of the most common psychological disorders,
such as phobias, post-traumatic stress disorder, addiction, drugseeking behavior, and so on, a thorough understanding of propranolol’s
memory-impairing effect has significant clinical value and the potential
to help people suffering from these disorders.