Nöropsikiyatri Arşivi; 2023;60(3):223-230
COVID-19 Enfeksiyonu Sonrası Yeni Tanılı Tümefaktif Lezyon ve Multipl Skleroz
T Erdoğan , B Koçer , S Şen , B Petek Balcı , M Terzi
Gazi Üniversitesi, Ankara
Amaç: SARS-CoV-2 enfeksiyonunun Multıpl Skleroz (MS) benzeri
tümefaktif demiyelinizan lezyon geliştiren longitudinal uzanımlı transvers
myelit (LETM) ve yeni tanılı MS prezentasyonunda paraenfeksiyöz
veya postenfeksiyöz etkilerini tanımlamak ve bunun mevcut belirtiler,
radyolojik ve beyin omurilik sıvısı (BOS) bulguları üzerindeki etkisini
araştırmak amaçlandı.
Yöntem: Mayıs-Aralık 2020 tarihleri arasında üç farklı MS merkezinde,
beş olguda oro-nazofarengeal örneklemede ve bir olguda beyin
omurilik sıvısında (BOS) SARS-CoV-2 PCR pozitifliği saptanmış olan
semptomatik SARS-CoV-2 enfeksiyonu sonrası ilk santral sinir sistemi
(SSS) demyelinizasyon atağı gelişen veya agreve olan altı olgu tanımlandı.
Olguların belirtileri, radyolojik ve BOS bulguları incelendi.
Sonuç: 24 yaşında bir kadın, yeni gelişen açık halka şeklinde contrast
tutulumlu tümefaktif demiyelinizan lezyon (TDL) ile birlikte COVID-19
ile ağırlaşan LETM ile başvurdu. Dört hastaya McDonald 2017 kriterlerine
göre ilk MS atağı ve bir hastaya klinik izole sendrom tanısı konuldu. SARSCoV-2 enfeksiyonu ile klinik semptomların başlangıcı arasındaki süre
4–93 gün arasındaydı. Bütün vakalarda beyin sapı ve spinal kord tutuluşu
dikkat çekici idi. Bu durum, COVID-19 enfeksiyonundan sonra merkezi
sinir sistemi (MSS) demiyelinizan hastalığın orta düzeyde aktivitesini
desteklemektedir.
Tartışma: SARS-CoV-1 ile ilgili olarak viral replikasyonun gecikmiş
otoreaktif T-hücre yanıtına sebep olduğu gösterilmiştir. Bu immün
yanıt nöroenflamasyon, demyelinasyon ve aksonal hasara sebep
olabilmektedir. SARS-CoV-2 enfeksiyonu MSS’e olfaktör bulbus yolu ile
girerek demyelinasyonunu tetikleyebilir ya da agreve edebilir. Bu vaka
serisi göz önüne alındığında aktif demiyelinizasyonun hastalık sonrası
ilk üç ay içerisinde geliştiği görülmektedir. Bu durum enfeksiyona kadar
sessiz kalan hastalık sürecinin COVID-19’dan sonra manyetik rezonans
görüntülemedeki (MRG) lezyonların tetiklenmesi veya agreve edilmesiyle
birlikte belirtilerin ortaya çıkması ile açıklanabilir. Sonuç olarak, bu
bildiride SARS-CoV-2 enfeksiyonunun farklı hastalık seviyelerinde
serebral ve spinal kord demiyelinizasyonunu tetikleyebileceğini
vurgulamayı amaçlıyoruz.
Newly Diagnosed Tumefactive Demyelinating Lesion and Multiple Sclerosis After COVID-19Infection
Introduction: To describe the parainfectious or postinfectious effects of
COVID-19 infection on the first demyelinating presentation of Multiple
Sclerosis and tumefactive demyelinating lesion (TDL) developing with
Longitudinally Extensive Transverse Myelitis (LETM).
Methods: We present six patients who presented with a first CNS
demyelination event or whose demyelinating lesions had aggravated
after COVID-19 infection between May and December 2020.
Nasopharyngeal swab SARS-CoV-2 PCR positivity was detected in
five cases and cerebrospinal fluid (CSF) PCR was positive in one. The
symptoms, neurological signs, radiological and CSF findings of the cases
were examined.
Results: A 24-year-old woman presented with LETM aggravated by
COVID-19, accompanied by a newly developed open-ring enhanced
TDL. Four patients were diagnosed with the first presentation of MS,
and one presented with clinically isolated syndrome according to the
McDonald 2017 criteria. The interval between SARS-CoV-2 infection
and the onset of clinical symptoms ranged from 4–93 days. All of the
cases present with pyramidal or brain stem findings and have high brain
and/or spinal MRI load. This suggests the moderate activity of CNS
demyelinating disease after COVID-19 infection.
Conclusions: Based on this case series, all these first demyelinating
events suggested that COVID-19 infection might trigger or exacerbate
CNS demyelinating disease. SARS-CoV-2 plays a role in the clinical
onset of Multiple Sclerosis. Active delayed demyelination developed
within the first three months. This can be explained by COVID-triggered
neuroimmune response that had been latent, and the initiation of the
active disease process began with triggering or aggravation of the lesions
in MRI. Multiple Sclerosis should be maintained during the COVID-19
pandemic.