Bağımlılık Dergisi; 2023;24(3):279-293
Erkek Eroin Bağımlılarında Çocukluk ve Erişkinlik Dönemi Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtilerinin Araştırılması ve Klinik Etkileri
İ Öztürk, H Yardım Özayhan, T Etli, B Demirel, İ Eren
Sanko Üniversitesi, Gaziantep
Amaç: Çalışmamızda erkek eroin bağımlılarında çocukluk ve erişkinlik dönemi dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) sıklığını ve klinik etkilerini araştırmayı bununla birlikte agresyon, dürtüsellik, çocukluk çağı travmaları, anksiyete duyarlılığı, anksiyete ve depresyon belirtileri gibi bağımlılık şiddetini etkileyebilecek klinik durumları değerlendirmeyi amaçladık.
Yöntem: Çalışma, eroin bağımlılığı bulunan, buprenorfin/nalokson stabilizasyon tedavi dönemindeki, ardışık 100 erkek gönüllü ile tamamlanmıştır. Görüşmelerde katılımcılara sosyodemografik veri formu, Bağımlılık Şiddetini Belirleme Ölçeği (BŞBÖ), Wender-Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11 (BIS-11), Yetişkinlerde DEHB için Tanısal Görüşme Aracı-2.0 Türkçe (DIVA 2.0-Türkçe), Çocukluk Çağı Ruhsal Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Buss-Perry Agresyon Ölçeği (AÖ), Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 (ADI-3), Kısa Form-36 (KF-36), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ) ve Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HADÖ) uygulandı.
Bulgular: DIVA 2.0-Türkçe uygulanan katılımcıların, %30’unda çocukluk çağı DEHB öyküsü, %14’ünde ise erişkin DEHB tanısı saptandı. DEHB olmayan grup KF-36 sosyal fonksiyon ve mental sağlık alanlarında daha yüksek puanlara sahipken (48,21±24,56, 52,15±19,05, sırasıyla), BŞBÖ yasal ve psikiyatrik durum alanlarında daha düşük puanlara (4,69±1,75, 3,11±1,16, sırasıyla) sahipti. Regresyon analizinde Buss-Perry Agresyon Ölçeği toplam puanının, altı BŞBÖ boyutundan dördünü (yasal durum, iş/destek durumu, madde kullanımı, psikiyatrik durum) etkileyen önemli bir değişken olduğu bulundu.
Sonuç: Bulgularımız, eroin bağımlılığı olanlarda DEHB’nin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Çok boyutlu bir bozukluk olan eroin bağımlılığının tedavisinde agresyonun özellikle ele alınması yararlı olacaktır.
Determination of Childhood and Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder Symptoms in Male Heroin Dependent Patients and Clinical Effects
Objective: We aimed to determine the frequency and clinical effects of childhood and adulthood attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in male heroin-dependent patients, and to evaluate the clinical conditions that may affect the severity of addiction such as aggression, impulsivity, childhood traumas, anxiety sensitivity, anxiety and depression symptoms.
Method: The study was completed with 100 consecutive male volunteers with heroin dependence, who were in the buprenorphine/naloxone stabilization treatment period. Sociodemografic form, Addiction Severtiy Index (ASI), Wender-Utah Rating Scale (WURS), Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS), Barratt Impulsiveness Scale, Version 11 (BIS-11), Diagnostic Interview for ADHD in Adults-2.0 Turkish version (DIVA 2.0-Turksih) , Childhood Trauma Questionnare (CTQ) , Buss-Perry Agression Questionnare (BPAQ), Anxiety Sensitivity Index-3 (ASI-3), Medical Outcomes Study Short Form-36 (SF-36) Health Survey Questionnare, Hamilton Depression Rating Scale (HDRS) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HARS) were administered to the participants.
Results: A history of childhood ADHD was found in 30% and a diagnosis of adult ADHD was found in 14% of the participants who were administered the DIVA 2.0-Turkish. While the non-ADHD group had higher scores in the SF-36 social function and mental health domains (48.21±24.56, 52.15±19.05, respectively), had lower scores in the ASI legal and psychiatric status domains (4.69±1.75, 3.11±1.16, respectively). In the regression analysis, total score of the BPAQ was found to be an important variable that affecting four of the six ASI dimensions (employment/support status, legal status, drug use and psychiatric status).
Conclusion: ADHD should be carefully evaluated in heroin-dependent patients. In the treatment of heroin addiction, which is a multidimensional disorder, it would be benefical to specifically address aggression.