Nesne Psikoloji Dergisi; 2022;10(26):555-572
Covid-19 Sıkıntısı ve Bilişsel Hatalar Arasındaki İlişkide Bilişsel Esneklik ve Kontrolün Aracı Rolü
H Arıcan, H Kafadar
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
Psikolojik tedavi sırasında bireylerin kaygıdan etkilenen bilişsel hatalarının azaltılmasına yönelik
uygulamalar kişinin günlük yaşamını sürdürmesinde kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olabilir. Bilişsel
hataların günlük yaşamda odaklanma, bellek gibi alanlarda sorunların azalması için önemli olduğu
düşünülmektedir. Bu çalışmada, Covid-19 ile ilişkili kaygı ile bilişsel durum arasındaki ilişkide
duygular üzerinde bilişsel kontrol ve başa çıkma esnekliğinin aracılık etkisinin ile incelenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcıları 351 kadın, 234 erkek olmak üzere toplam 585 kişiden
oluşmaktadır. Yaş aralığı 18-64 olup, katılımcıların yaş ortalaması 32.08 (S= 10.92)’dir. Araştırmanın
katılımcıları 314 erkek, 494 kadın olmak üzere toplam 808 kişiden oluşmakta olup yaş ortalaması 33.14
(SS= 11.74)’tür. Aracılık analizi için Hayes (2014) ‘in 4. Modeli SPSS’te PROCESS Macro
kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda Covid-19 kaygısı ile bilişsel hatalar ilişkisine bilişsel
kontrolün aracılık ettiği bulunmuştur. Mevcut çalışmanın sonuçlarının bireylerin bilişsel esneklik ve
kontrol becerilerinin çalışılmasının kaygı ve bilişsel hataların azaltılmasında önemli rol oynayabileceği
ve sağlık politikalarının ve gerekli bireysel müdahalelerin planlanmasına katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
The Mediating Role of Cognitive Flexibility and Control in the Relationship between the Covid19 Distress and Cognitive Failures
It is thought that reducing the cognitive errors of individuals affected by anxiety during psychological
treatment is important for reducing cognitive errors in areas such as focusing and memory in daily life.
In this study, it was aimed to examine the mediation effect of cognitive control and coping flexibility
on emotions in the relationship between Covid-19-related anxiety and cognitive status, via the
structural equation model. The participants of the study consisted of 585 people, 245 male and 351
female. The age range was 18-64 and the mean age of the participants was 32.08 (SS= 10.92). Covid19 Distress Scale, Cognitive Failures Scale and Cognitive Control and Flexibility Scale were used. For
the mediation analysis, Hayes' (2014) Model 4 was analyzed using Process Macro in SPSS. As a result
of the analysis, it was found that cognitive control mediated the relationship between Covid-19 anxiety
and cognitive errors. It is thought that the results of the current study may play an important role in
reducing anxiety and cognitive errors by studying the cognitive flexibility and control skills of
individuals and will contribute to the planning of health policies and necessary individual interventions.