Türk Uyku Tıbbı Dergisi; 2022;9(3):269-277
Vardiyalı Çalışan Sağlık Çalışanlarının Beslenme Durumu ile Bilişsel İşlevleri Arasındaki İlişki
A Y Kulak, E Yeşil
Başkent University, Ankara
Amaç: Bu çalışmada, vardiyalı çalışan sağlık personelinde sirkadiyen
ritmin bozulmasına bağlı olarak beslenme durumlarındaki değişiklikler
ile bilişsel fonksiyonlar üzerinde görülen bozulmaların araştırılması
amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Temmuz-Ağustos 2021 tarihleri arasında
25-50 yaş aralığındaki 100 gönüllü (vardiyalı: 50, vardiyasız: 50) birey
ile yürütülmüştür. Bireylerin sosyo-demografik özellikleri, beslenme
durumları ve bilişsel fonksiyonları anket formu ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Bireylerin yaş ortalaması 36,2±6,82 yıldır. Vardiyalı çalışan
bireylerin vardiyasız çalışan bireylere göre daha fazla oranla alkol
kullandığı, kronik hastalıklara sahip olduğu ve öğün atladığı belirlenmiştir.
Ayrıca vardiyalı çalışan bireylerin vardiyasız çalışan bireylere göre günlük
su tüketimlerinin daha az, kahve ve çay tüketimlerinin daha fazla olduğu
görülmüştür (p<0,05). Vardiyalı çalışan kadınların vardiyasız çalışan
kadınlara göre daha yüksek beden kütle indeksi (BKİ) değerine sahip
olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Normal BKİ aralığında bulunan bireylerin
bilişsel değerlendirme puanı (25,9±2,54) obez bireylerin puanına
(24,2±2,93) göre istatistiksel açıdan anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur
(p<0,05). Vardiyalı çalışan bireylerin Montreal bilişsel değerlendirme
ölçeğinden aldıkları puan ile diyetle çoklu doymamış yağ asidi, omega-6
ve E vitamini alımları arasında pozitif; vardiyasız çalışan bireylerin ise
bitkisel protein, posa, çözünmez posa, A vitamini, B1 vitamini, B3
vitamini, folat, magnezyum, demir, çinko ve bakır alımları arasında
negatif bir ilişki saptanmıştır.
Sonuç: Vardiyalı çalışanların bilişsel değerlendirme puanlarının
vardiyasız çalışanlara göre daha düşük olduğu sonucuna varılmıştır.
Vardiyalı çalışma sisteminin beslenme alışkanlıkları ve beslenme durumu
açısından da önemli fark yarattığı gözlemlenmiştir.
The Relationship Between Nutritional Status and Cognitive Functions of Shift Health Workers
Objective: In this study was aimed to determine the nutritional status,
and to evaluate the cognitive functions of healthcare workers working
shifts and the ones not working shifts.
Materials and Methods: This study was conducted between July and
August 2021 100 volunteers (shift: 50, non-shift: 50) between the ages
of 25 and 50. Socio-demographic characteristics, nutritional status and
cognitive functions of individuals were evaluated.
Results: The mean age of individuals is 36.2±6.82 years. It was determined
that individuals working shifts drank alcohol, had chronic diseases and
skipped meals at a higher rate than individuals who worked non-shifts.
Additionally, it was observed that individuals working shifts had less
daily water consumption and more coffee and tea consumption than
non-shift individuals (p<0.05). It was determined that women working
shifts had a higher body mass index (BMI) than women who worked
non-shifts (p<0.05). The cognitive assessment score of individuals in the
normal BMI range (25.9±2.54) was statistically significantly higher than
that of obese individuals (24.2±2.93) (p<0.05). There was a positive
correlation between the Montreal cognitive asssessment scale score
and dietary intake of polyunsaturated fatty acids, omega-6, vitamin E,
vitamin K in shift workers.
Conclusion: It was concluded that the cognitive assessment scores of
shift workers were lower than those of non-shift workers. We observed
that the shift work system also creates significant differences in terms of
eating habits and nutritional status.