Politik Psikoloji Dergisi; 2022;2(1):69-83
İlahi Tezahürat: Bir “Dindarlık” Biçimi Olarak Futbol Taraftarlığı
S Şahin
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun
Futbol, 19. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere’de doğmuş, Türkiye’de 20.
yüzyılın başından itibaren oynanmaya başlamıştır. Türkiye’de özellikle 12 Eylül
1980 Darbesi sonrası dönemde futbol, 70’li yıllarda sağ-sol çatışmasının öznesi
olan gençliğin apolitikleştirilmesi için önemli bir araç olarak görülmeye
başlanmıştır. İdeolojilerin geleceğinin tartışılmaya başlandığı bu yıllardan itibaren
dünya çapında endüstriyelleşme sürecine giren futbolda taraftarlık olgusu, başka
birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de en merkezi unsurlardan birisidir.
Tribünler toplumun aynasıdır. Stadyumlara giderek takımlarını destekleyen
taraftarların gerek gündelik hayatlarında gerekse de tribünlerde sergiledikleri kimi
tutum ve davranışlar bir dindarlık biçimi, söyledikleri şarkı ve marşlar ise birer
ilahi olarak okunabilir mi? Türkiye’nin en eski ve büyük kulüplerinden birisi olan
Beşiktaş JK taraftarlarının 2000’li yıllardan itibaren söyledikleri tezahüratlarla
dini ilahiler arasında söylem benzerliği kurulabilir mi? Bu sorulara odaklanan
makalede, ilk olarak bir oyun olarak futbolun ihtiva ettiği sembolizm üzerinde
durulmuş, daha sonra futbol-din arasındaki ilişkisellik vurgulanarak, Beşiktaş JK
tezahüratları ve taraftar davranışlarının dini ilahi, ritüel ve pratiklerle
benzerliklerine dikkat çekilerek çalışmaya mesnet teşkil eden savlar
temellendirilmeye çalışılmıştır.
Is Football Fandom A Form Of Piety? Beşiktaş’s Hymn Cheers
Football is one of the most popular sports in the world. Football was
born in England in the second half of the 19th century and started to play in
Turkey from beginning of the 20th century. In Turkey, especially in the post-coup
period September 12,1980, football began to be seen as an important part for the
depoliticization of the youth, who were the subject of ideological conflict in the 1970s. But ironically different results have emerged. Can some of the attitudes
and behaviours of the fans who support their teams be read as form of piety? In
the article focusing on that question. Firstly, the symbolism of football as a game
was emphasized, then the relation between football and religion similarities.
Besiktas JK fan behaviours with the religious, hymns, rituals and practices were
tried to be proved