Türk Psikiyatri Dergisi; 2022;33(1):1-10
Şizofrenide Dayanıklılık ve İlişkili Etmenler
G Şenormancı, O Güçlü, Ö Şenormancı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bursa
Amaç: Şizofrenide dayanıklılığın birçok klinik değişkenle ilişkisi
gösterilmiştir, ancak bilindiği kadarıyla dayanıklılığın dürtüsellik
ve saldırganlık ile ilişkisi henüz çalışılmamıştır. Kişilik ve içgörü de
dayanıklılığı etkileyebilir, ancak bu kavramların dayanıklılıkla ilişkisi,
şizofrenide az çalışılmış konulardandır. Çalışmamızda, depresyon,
saldırganlık, dürtüsellik, kişilik ve içgörünün dayanıklılık ile ilişkilerinin
araştırılması ve dayanıklılığı yordayan faktörlerin belirlenmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem: Klinik olarak stabil olan 139 şizofreni hastası çalışmaya dâhil
edildi. Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (YPDÖ), Pozitif ve
Negatif Sendrom Ölçeği (PNSÖ), Calgary Depresyon Ölçeği (CDÖ),
İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçeği (İÜBDÖ), Eysenck
Kişilik Anketi-Gözden Geçirilmiş Kısaltılmış Formu (EKA-GGK),
Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11 (BDÖ-11), Buss-Perry Saldırganlık
Ölçeği (BPSÖ) kullanıldı. Klinik ve demografik veriler, diğer ölçek
puanları ile YPDÖ puanları arasındaki ilişkiler değerlendirildi.
Dayanıklılığı yordayan faktörleri belirlemek için lineer regresyon analizi
uygulandı.
Bulgular: Depresyon, dürtüsellik, saldırganlık, PANSS toplam ve
genel psikopatoloji puanları, dayanıklılık puanları ile negatif ilişkiliydi.
Dikkatte dürtüsellik, nörotisizm, ve depresyon düşük dayanıklılık
düzeylerini açıklıyordu. İçgörü ve dayanıklılığın toplam veya alt ölçek
puanları arasında yapısal stil dışında anlamlı bir ilişki yoktu.
Sonuç: Şizofrenide sadece klinik düzelmeye odaklanan tedaviler yetersiz
kalmaktadır. Şizofreni hastalarında dayanıklılığı artırmaya yönelik
müdahalelerde, depresif belirtiler, dikkatte dürtüsellik ve nörotisizm
gibi kişilik özellikleri dikkate alınmalıdır.
Resilience and Associated Factors in Schizophrenia
Objective: Resilience in schizophrenia has been associated with
multiple clinical variables that, to the best of our knowledge, do not
include impulsiveness, aggression and also personality and insight
with possible influences, which remain as poorly investigated topics.
This study investigated the relationships of resilience with depression,
aggression, impulsivity, personality and insight in order to assess the
factors that explain resilience in schizophrenia.
Method: The study included 139 individuals with clinically stable
schizophrenia. Data were acquired by means of the Resilience Scale
for Adults (RSA), the Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS),
the Calgary Depression Scale for Schizophrenia (CDSS), the Schedule
for Assessment of Insight (SAI), the Eysenck Personality Questionnaire
Revised-Abbreviated (EPQR-A), the Barratt Impulsiveness Scale,
11th version (BIS-11) and the Buss–Perry Aggression Questionnaire
(BPAQ). Correlations of the scores of the RSA with the scores of the
other psychometric scales and the demographic and clinical data were
evaluated. Linear regression analysis was used to determine the factors
predicting resilience.
Results: The PANSS total and general psychopathology scores and
scale scores on depression, impulsiveness and aggression were negatively
correlated with resilience scores. Attentional impulsiveness, neuroticism
and depression predicted low levels of resilience. There were no
significant correlations between insight and the total or subdimension
scores of resilience except for the subdimension structural style.
Conclusion: Treatments focusing only on clinical remission in
schizophrenia are not sufficiently effective. Interventions for enhancing
resilience in schizophrenia should consider depressive symptoms,
attentional impulsivity and personality traits such as neuroticism.