Klinik Psikiyatri Dergisi; 2021;24(4):547-557
Hollanda yeme davranışı anketinin Türkçeformunun 12-18 yaş arasındaki ergenlerdepsikometrik özelliklerinin ve yemedavranışlarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi Hollanda yeme davranışı anketinin Türkçe formunun 12-18 yaş arasındaki ergenlerde psik
E Şen Demirdöğen, P Algedik, D Demirpence
Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi,İstanbul
Amaç: Yeme bozukluğu riski taşıyan ergenlerin, patolojik yeme davranışlarının erken teşhis edilmesi ve gerekli önleyici müdahalelerin zamanında yapılması için yeme davranışlarını tespit eden geçerli ve güvenilir bir ölçeğe sahip olmak önemlidir. Bu nedenle çalışmanın amacı problemli yeme davranışlarından duygusal yeme, kısıtlayıcı yeme ve dışsal yeme davranışlarını değerlendiren Hollanda Yeme Davranışı Anketi’nin (HYDA) Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin 12-18 yaş aralığındaki ergenlerde değerlendirilmesidir. Yöntem: Çalışmamıza İstanbul ilinde yaşayan, yaşları 12- 18 arasındaki 284 ergen dahil edilmiştir. Katılımcılara Sosyodemografik Veri Formu, Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği (YEDÖ) ve HYDA ölçekleri uygulanmıştır. Bulgular: Ölçeğin faktör yapı geçerliliğinin kabul edilebilir nitelikte ve özgün ölçekle uyumlu olduğu saptanmıştır. Faktör geçerlilik analizinde Kısıtlayıcı Yeme, Duygusal Yeme, Dışsal Yeme alt ölçeklerinin güvenirlik katsayıları sırasıyla .89, .96 ve .90 olarak bulunmuştur. Alt ölçeklerin cinsiyete göre karşılaştırılmasında, Kısıtlayıcı Yeme ve Duygusal Yemenin kızlarda erkeklere göre anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür. Yaşa göre karşılaştırmada ise Duygusal Yeme ve Dışsal Yemenin 15-18 yaş grubunda daha yüksek olduğu; Kısıtlayıcı Yemenin de 12-15 yaş grubunda daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak kısıtlayıcı yeme alt ölçeğinde 1.95 ve altında puan almanın kız ergenlerde zayıflık riski olan kız ergenleri, 2.05 puan ve üstünde puan almanın erkek ergenlerde aşırı kilolu erkek ergenleri belirleyebildiği gösterilmiştir. Sonuç: Çalışmanın sonuçları HYDA’nın Türkçe formunun 12-18 yaş arasındaki ergenlerde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir
Psychometric properties of turkish version of dutch eating behavior questionnaire in adolescents aged between 12 and 18 years and assessment of the effect of age and gender on eating behaviours
Objective: Having a valid and reliable scale to detect eating disorders in adolescents is important for early diagnosis of individuals at risk of eating disorders and timely
preventive interventions. Thus, the aim of the study is to
evaluate the psychometric properties of the Turkish form
of the Dutch Eating Behavior Questionnaire (HYDA),
which evaluates problematic eating behaviors including
emotional eating, restrictive eating and external eating
behaviors, in adolescents aged 12-18. Method: Three
hundred and sixty-four adolescents between ages 12 -18
living in Istanbul province were included in this study.
Sociodemographic Data Form, Eating Disorder
Examination Questionnaire (EDE-Q) and DEBQ were
administered to the participants. Results: The factorial
structure of the questionnaire was acceptable and in
accordance with the original questionnaire. Cronbach
alpha of Restrictive Eating, Emotional Eating and
External Eating were found as .89,.95,.86 respectively.
Gender-based comparison of the average scores of subscales showed that, Restrictive and Emotional eating
were significantly higher in girls. Aged-based comparison of the average scores of subscales indicated that
Emotional and External Eating were significantly higher
in adolescents between ages 15-18 while Restrictive
Eating was higher in adolescents between ages 12-15.
Finally, it was shown that a score of 1.95 and below in
the restrictive eating subscale can identify potentially
thin female adolescents in female adolescent, and a
score of 2.05 and above can determine overweight adolescents in male adolescents. Discussion: The results of
the study showed that DEBQ was a reliable and valid tool
in Turkish adolescents aged 12-18