Türk Psikiyatri Dergisi; 2021;32(3):183-191
Algılanan Değersizleştirme-Ayrımcılık Ölçeği’ninTürkçeye Uyarlama Çalışması
K Saçak, D C Çınarbaş
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Amaç: Bu çalışmanın amacı Algılanan Değersizleştirme-Ayrımcılık
Ölçeği’nin (ADA) Türk dili ve kültürüne uyarlamaktır.
Yöntem: İki farklı örneklemden katılımcılar çalışmaya dâhil edilmiştir.
Sağlıklı kontrol örneklemi 145 bireyden, klinik örneklem ise kronik
psikiyatrik bozukluğu bulunan 85 bireyden oluşmaktadır. Çalışma
kapsamında ADA’nın Türkçe versiyonunun psikometrik özellikleri,
sağlıklı kontrol ve klinik örneklemlerde istatistiksel analizlerle test
edilmiştir. Bu bağlamda, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör
analizi, iç tutarlılık güvenirlik analizi, yakınsak ve ayırt edici geçerliliği
analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda hem sağlıklı kontrol
hem de klinik örneklemlerde ADA için iki faktörlü bir yapı ortaya
çıkmış, doğrulayıcı faktör analizi de iki faktörlü yapıyı desteklemiştir.
Bu faktörler Algılanan Ayrımcılık ve Olumsuz Değerlendirme ile
Algılanan Kabul ve Olumsuz Olmayan Değerlendirme alt ölçekleri olarak
adlandırılmıştır. ADA ölçeği için Cronbach alfa değeri sağlıklı kontrol
örnekleminde 0,76; klinik örneklemde ise 0,79 olarak bulunmuştur.
ADA alt ölçeklerinin Cronbach alfa değerlerinin ise her iki örneklemde
de 0,72 ile 0,77 arasında değiştiği gözlemlenmiştir. ADA’nın sağlıklı
kontrol örnekleminde yakınsak ve ayırt edici geçerliliğinin kısmen
sağlandığı, klinik örneklemde ise tamamen sağlandığı görülmüştür.
Sonuç: Klinik ve sağlıklı kontrol örneklemlerinde güvenilirliği
kanıtlanan, klinik örneklemde geçerli, sağlıklı kontrol örnekleminde
ise kısmen geçerli bulunan ADA’nın algılanan ayrımcılığı ölçmek için
Türkçede de kullanılabileceği gösterilmiştir.
Turkish Adaptation Study of the Perceived Devaluation Discrimination Scale
Objective: The aim of this study is to adapt Perceived DevaluationDiscrimination (PDD) scale for Turkish language and culture.
Method: Participants from clinical and community populations
were included in the study. The community sample consisted of 145
healthy individuals from the general community and the clinical
sample consisted of 85 individuals with chronic psychiatric disorders.
Psychometric properties of the Turkish version of PDD were assessed in
the general community and clinical samples. Exploratory factor analysis,
confirmatory factor analysis, internal consistency analysis, convergent
and discriminant validity analyses were conducted.
Results: As a result of exploratory factor analysis, a two-factor structure
for PDD emerged in both the general community and clinical samples.
Confirmatory factor analysis also supported the two-factor structure
in both samples. These factors were named as Perceived Discrimination
and Negative Evaluation and Perceived Acceptance and Non-negative
Evaluation subscales. Cronbach’s alpha values for PDD were 0.76 in the
general community sample and 0.79 in the clinical sample. Alpha values
of PDD subscales ranged between 0.72 and 0.77 in both samples. While
convergent and discriminant validity tests provided partial support
for construct validity of PDD in the general community sample, the
convergent validity tests conducted with the clinical sample provided
evidence for validity of PDD.
Conclusion: Based on the results of the present study, it has been
demonstrated that the Turkish version of PDD is reliable and valid and
can be used with community and clinical samples to measure perceived
devaluation and discrimination.