Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi; 2021;4(8):43-62
Ölüm Farkındalığı ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişkilerinin İncelenmesi1
C Okcu
Psikoterapi Enstitüsü, Türkiye
Bu araştırmada ruh sağlığı ve ölüm kavramı arasındaki ilişkiler ve yordayıcı etkiler alanyazındaki çalışmalardan
farklı olarak çalışılmamış boyutlar üzerinden incelenmiştir. Bu doğrultuda ölüm kavramının farklı boyutları ele
alınarak duygusal, psikolojik ve sosyal iyi olma üzerindeki etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma
Antalya ilinde faaliyet gösteren CMB Yachts ve İstanbul ilinde faaliyet gösteren PwC şirketlerinde görev alan
mavi ve beyaz yaka çalışanlar ve araştırmacının iletişimde olduğu sosyal kurumlardaki çalışmayanlar içerisinden
rastgele örneklem seçimiyle 346 (kadın n = 207; erkek n = 139) gönüllü katılımcıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada ölçme aracı olarak Ruh Sağlığı Sürekliliği Kısa Formu ve Çok Boyutlu Ölüm Farkındalığı Ölçeği
kullanılmıştır. Araştırma analizleri SPSS ve AMOS programları kullanılarak korelasyon ve yapısal eşitlik
modellemesi yöntemleriyle yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre ölüm farkındalığının ruh sağlığı üzerinde
anlamlı düzeyde negatif yordayıcı etkiye; ölüm mirasının psikolojik ve sosyal iyi olma üzerinde anlamlı düzeyde
pozitif yönde yordayıcı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan ölüm korkusu, ölümü kabul etme, ölümü
güçsüzleştirme ve ölümü düşünmeme boyutlarının duygusal, psikolojik ve sosyal iyi olma üzerinde anlamlı
düzeyde yordayıcı etkiye sahip olmadığı saptanmıştır. Çalışmada ölüm mirasının psikolojik ve sosyal iyi olma
üzerindeki pozitif yordayıcı etkisi ve ölüm farkındalığının ruh sağlığı üzerindeki negatif yordayıcı etkisi ortaya
konmuştur. Araştırmanın bulguları ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur
Examination of the Relationships between Mortality Awareness and MentalHealth
In this research, the relationships and predictive effects between mental health and mortality were analyzed over
unspecified dimensions different from the studies in the literature. It is aimed to reveal the effects of the mortality
on emotional, psychological and social well-being by considering different dimensions. It was conducted with the
participation of 346 (female n = 207; male n = 139) volunteers selected randomly from blue-collar and whitecollar employees working for the CMB Yachts Company operating in the province of Antalya as well as the PwC
Company operating in the province of Istanbul in Turkey, in addition to non-working participants in social
institutions with whom the researcher maintained communication. Data were collected utilizing the Mental Health Continuum Short Form and The Multidimensional Mortality Awareness Measure. In the analysis of the findings,
correlation and structural equation model methods with SPSS and AMOS programs were used. Mortality
awareness has significantly negative predictive effect on mental health and also mortality legacy is a significant
positive predictor of psychological and social well-being. On the other hand, the dimensions of mortality
fearfulness, mortality acceptance, mortality disempowerment and mortality disengagement did not have a
significant predictive effect on emotional, psychological and social well-being. The positive predictive effect of
mortality legacy on psychological and social well-beings and negative predictive effect of mortality awareness on
mental health were revealed. The findings were discussed and in the light of these findings suggestions for future
studies were proposed.