Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar; 2021;13(1):77-92
Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: SistematikDerleme
MB Çalışkan, EE Ata, G Dikeç
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, İstanbul
Bu derlemenin amacı, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulanan psikososyal rehabilitasyon programları
ile ilgili çalışmaları gözden geçirmektir. Bu çalışmada, 15-31 Mayıs 2019 tarihleri arasında Türk Psikiyatri Dizini (1) ve Pubmed
(7) veri tabanları taranarak 2008-2019 yılları arasında yayınlanan 8 nicel çalışma ele alındı. Makaleler incelenirken, raporlama
özelliklerinin değerlendirilmesinde 27 maddeli PRISMA Bildirimi kullanıldı. Sistematik tarama sonucunda 8 makaleye ait bulgular/
sonuçlar çizelge olarak sunuldu. Yayınlanan çalışmalarda, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulanan
psikososyal rehabilitasyon programlarının; duygusal ifadenin geliştirilmesine yönelik eğitimler, duygu tanımanın yer aldığı bilişim
teknolojileri uygulamaları, taburculuk sonrasını kapsayan psikoeğitimler, işitsel halüsinasyon semptom yönetim programı, müzik
terapisi ve ev ziyaretleri olduğu saptandı. Ayrıca yapılan çalışmalarda; söz konusu psikososyal rehabilitasyon programları ile
hastaların sosyal-bilişsel işlevsellik, yaşam kalitesi ve ilaç uyumunda artma, hastanede yatış süresinde ve nükslerde azalma, işitsel
halüsinasyonlarla baş edebilme, duygu tanımalarında iyileşme gibi pek çok olumlu etkileri olduğu belirlendi. Yapılan çalışmalarda
şizofreni tanılı hastaların psikososyal rehabilitasyonunda psikiyatri hemşireleri tarafından yapılan sınırlı sayıda çalışmanın olduğu,
psikiyatri hemşirelerinin rehabilitasyon alanında yaptıkları girişimlerin sonuçlarının değerlendirildiği çalışmalara ihtiyaç olduğu
saptandı.
Psychosocial Rehabilitation Programs Applied to Patients with Schizophrenia by Psychiatric Nurses: Systematic Review
The purpose of this review is to review the studies related to psychosocial rehabilitation programs applied by psychiatric nurses to
patients diagnosed with schizophrenia. The study was conducted on the Turkish Psychiatric Index (1) and Pubmed (7) databases
between 15-31 May 2019 and 8 quantitative studies published between 2008-2019. The 27-item PRISMA Statement was used to
evaluate the reporting characteristics. In this review which was written as a result of systematic screening, findings/results of 8
articles were presented as tables. In published studies, psychosocial rehabilitation programs which applied by psychiatric nurses
to patients with schizophrenia; it was determined that there were trainings aimed at improving emotional expression, information
technology programs including emotional recognition, psychoeducation programs after discharge, Auditory Hallucinatory symptom
management program, music therapy and home visits. Also in the studies; with these psychosocial rehabilitation programs, it was
determined that patients had many positive effects such as increase in social-cognitive functionality, quality of life and adherence,
decrease in hospital stay and relapse, coping with Auditory Hallucinations, and improvement in emotional recognition. In the studies,
it was found that there are limited number of studies conducted by psychiatric nurses in the psychosocial rehabilitation of the patient
with schizophrenia and it is necessary to evaluate the results of the interventions performed by psychiatric nurses in this field.