Türk Psikoloji Dergisi; 2020;35(86):77-94
Türkiye’de Anne Bakım Verme Davranışlarındaki Farklılıklar ve Bu Farklılıkların Psikolojik Stresle İlişkisi:Bir Doğal Gözlem Çalışması
Ö Aran, AB İplikçi, E Selçuk, G Günaydın
Denver Üniversitesi, USA
Bu çalışmanın amacı, annelerin bakım verme davranışlarındaki bireysel farklılıkları belirlemektir. Annelerin 7-13 ay
yaş aralığındaki bebekleriyle olan etkileşimleri üç saatlik yoğun ev ziyaretlerinde Anne Davranışları Sınıflandırma Seti
kullanılarak gözlemlenmiştir. Araştırmaya toplam 112 anne-bebek çifti katılmıştır. Q-faktör analizleri sonucunda iki
farklı bakım verme profili ortaya çıkmıştır. İlk profil, sıcaklık/duyarlılık, bebeklerinin ihtiyaç ve isteklerine karşı duyarlı olan, bebekle olan yakın etkileşimden keyif alan ve etkileşimler sırasında bebeğin hızına uyum sağlayan anneleri
tanımlamaktadır. Kayıtsızlık/mesafelilik olarak adlandırdığımız ikinci profil ise bebeklerin ihtiyaçlarına karşı ilgisiz ve
sadece bebeğin ısrarla ilgi istediği durumlarda cevap veren anneleri tanımlamaktadır. Ayrıca, annenin psikolojik stresi
kayıtsızlık/mesafelilik ile pozitif ilişki göstermiştir. Bu bulgular, annelerin günlük bakım verme davranışlarındaki kişisel
farklılıkların tek bir duyarlılık boyutundan daha fazlasını temsil ettiğini göstermektedir.
Naturally Occurring Variations in Maternal Caregiving inTurkey and Associations with Psychological Distress: An Observational Study
The aim of this study is to reveal naturally occurring variation in maternal caregiving behaviors. Mothers and their interactions with 7 to 13 month-old infants were observed in intensive three-hour-long home visits by using the Maternal
Behavior Q-Set. One hundred and twelve mother-infant dyads participated in the study. Results of the Q-factor analysis
revealed two different caregiving profiles. The first profile, warmth/responsiveness, describes mothers who are responsive to their infants’ needs and demands, enjoy intimate interactions with their infants, and follow the pace of the infants
during interactions. The second profile, indifference/aloofness, describes mothers who are indifferent to the needs of
their infants, and respond only if the infants persistently demand attention. Moreover, maternal distress was found to
be positively correlated with the indifference/aloofness profile. These findings indicate that individual differences in
everyday maternal caregiving represent more than one global sensitivity dimension.