Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2020;21(Ek 2):37-44
İlişkisel İhtiyaçlar Doyum Ölçeği:Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
S E Toksoy, C Cerit, A T Aker, G Zvelc
Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli
Amaç: Bu araştırma ile Erskine’nin İlişkisel İhtiyaçlar Modeli temelinde geliştirilen bir ölçme aracı olan İlişkisel İhtiyaçlar Doyum Ölçeğinin (İİDÖ) Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, Kocaeli Üniversitesi’nin Tıp, Mühendislik, Hukuk, Güzel Sanatlar, Sağlık Bilimleri ve Spor Bilimleri Fakülteleri’nde okumakta olan öğrenciler ile Tıp Fakültesi çalışanlarından oluşan toplam 561 kişi ile yürütülmüştür. Ölçeğin
dilsel eşdeğerliliği incelendikten sonra geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) kullanılarak ölçeğin yapı geçerliliği incelenmiştir. Ölçüt geçerliliği için Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYEII), Kişilerarası İlişki Boyutları Ölçeği (KİBÖ) ve Öz-Anlayış Ölçeği (ÖZANÖ) kullanılmıştır. Ölçeğin güvenilirliği için
test-tekrar test, Cronbach alfa ve madde toplam korelasyon değerleri hesaplanmıştır. Bulgular: Ölçeğin beş faktörlü
yapısı ve hiyerarşik model DFA ile doğrulanmıştır. Beş faktörlü modele ait uyum indekslerinin (χ2/df=2.03, RMSEA=
0.048, CFI=0.928, TLI=0.914, IFI=0.921, AIC=464.211) ve hiyerarşik modele ait uyum indekslerinin (düzeltilmiş)
(χ2/df=2.05, RMSEA=0.048, CFI=0.924, TLI=0.912, IFI=0.925, AIC=468.610) yeterli ve kabul edilebilir düzeyde
oldukları belirlenmiştir. Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.83 olarak bulunmuş ve ölçeğin yüksek derecede iç
tutarlılığa sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin 20 maddeli özgün yapısı Türkçede de korunmuştur. RNSS puanlarının ölçüt geçerliliği için kullanılan YİYE-II, KİBÖ, ÖZANÖ ile istatistiksel açıdan anlamlı ilişkilerinin olduğu saptanmıştır. Sonuç: Bu verilere göre, RNSS geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır ve ilgili araştırmalarda kullanılması
önerilmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2020; 21(Ek sayı.2):37-44)
Relational Needs Satisfaction Scale:reliability and validity study in Turkish
Objective: The aim of this study was to evaluate the reliability and validity of the Relational Needs Satisfaction
Scale (RNSS) in Turkish, an inventory that was developed based on Erskine’s Relational Needs Model. Methods:
The study was conducted on a sample of 561 people, which consisted of students from faculties of Medicine,
Engineering, Law, Fine Arts, Health Sciences and Sports Sciences as well as employees from Faculty of Medicine
in Kocaeli University. Reliability and validity analyses were conducted after analysis of the linguistic equivalence of
the scale. The construct validity of the scale was investigated using confirmatory factor analysis (CFA). Experiences
in Close Relationships-Revised (ECR-R), Scale of Dimensions of Interpersonal Relationships (SDIR) and SelfCompassion Scale (SCS) were utilized to test convergent validity. To evaluate the reliability of the scale, test-retest
correlation, Cronbach alfa and total item correlation were calculated. Findings: The five-factor structure and the
hierarchical model was confirmed via CFA. Levels of fit indices were sufficient and acceptable for both the fivefactor model (?2/df=2.03, RMSEA=0.048, CFI=0.928, TLI=0.914, IFI=0.921, AIC=464.211) and the hierarchical
model (corrected) (?2/df=2.05, RMSEA=0.048, CFI=0.924, TLI=0.912, IFI=0.925, AIC=468.610). Cronbach’s alpha
reliability score was found to be 0.83, indicating that the internal consistency of the scale was high. The Turkish
version of the scale contains 20 items just like the original one. Comparison of RNSS with ECR-R, SDIR and SCS
revealed that convergent validity was ensured. Conclusion: In light of the findings, the Turkish version of the RNSS
was concluded to be a reliable and valid measurement tool and it is suggested that it can be utilized in future
research. (Anatolian Journal of Psychiatry 2020; 21(Suppl.2):37-44)