Türk Psikiyatri Dergisi; 2020;31(3):201-211
Otizm Spektrum Bozukluklarında Melatonin ve Sirkadiyen Ritim
AS Yenen, HT Çak
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Amaç: Otizm spektrum bozukluğu (OSB), erken çocukluk döneminde
başlayan sosyal-duygusal alanlarda yetersizlik, kısıtlı, tekrarlayıcı ilgi
alanları ve davranışlarla karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur.
Otizm spektrum bozukluğu fizyopatolojisi tam olarak aydınlatılamamış
olmakla birlikte, son zamanlarda sirkadiyen ritim ve melatonin
fizyolojisindeki farklılıkların OSB etyopatogenezine katkısı merak
edilen ve araştırılan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gözden
geçirme yazısında melatonin, sirkadiyen ritim ve OSB arasındaki
ilişkinin ele alınması amaçlanmıştır.
Yöntem: PubMed veri tabanında 1990-2019 yılları arasında yayınlanan
makaleler gözden geçirilmiş, konuyla ilgili alan yazınında öne çıkan
araştırmalar değerlendirme kapsamına alınmıştır.
Bulgular: Otizm spektrum bozukluğunda melatonin düzeyinde azalma
sık görülen bir bulgu olmakla birlikte OSB’ye sık eşlik ettiği bilinen
uyku bozukluklarının tedavisinde melatoninin yüz güldürücü sonuçlar
verdiği pek çok çalışmayla gösterilmiştir. Benzer şekilde sirkadiyen
ritim bozuklukları da OSB’de sıklıkla bildirilmekte ve sirkadiyen ritim
bozukluklarının nörogelişimin erken dönemlerinde sinaptik plastisiteye
etkisi üzerinden hastalığa duyarlılığı arttırabileceği düşünülmekte,
sirkadiyen saat gen mutasyonlarının OSB’de sık görüldüğü bildirilmektedir.
Sonuç: Melatonin ve sirkadiyen ritim ile OSB ilişkisini anlamak için
daha çok çalışma gereklidir. Elde edilecek veriler melatoninin sadece
OSB etiyolojisindeki rolüne ışık tutmakla kalmayacak, aynı zamanda
OSB’de erken müdahale seçenekleri için de yol gösterici olacaktır.
Melatonin and Circadian Rhythm in Autism Spectrum Disorders
Objective: Autism spectrum disorders (ASD) are neurodevelopmental
disorders of early childhood which are characterized by limited
social-emotional reciprocity and restricted, repetitive patterns of
interest and behaviors. The pathophysiology of ASD has not been
fully elucidated. Dysregulation of circadian rhythm and melatonin
might play a role in ASD pathogenesis. This article aims to review the
relationship between melatonin, circadian rhythm and ASD in detail.
Method: Articles published in the PubMed database between 1990-
2019 were reviewed and prominent studies in the scope of the review
were included.
Results: Decreased melatonin levels were detected frequently in ASD
and melatonin replacement treatment for sleep disorders accompanying
ASD has given satisfactory results. Similarly, circadian rhythm
disorders were frequently reported in ASD, which might increase the
susceptibility to ASD through their effects on synaptic plasticity in the
early neurodevelopment. Mutations in the clock-controlled genes were
also common in ASD.
Conclusion: Further are required for understanding the relationship
between melatonin, circadian rhythm and ASD, which will not only
shed light on the role of melatonin in the etiology of ASD, but may also
guide to early intervention options.