Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi; 2020;4(8):181-194
Sigara Kullanan Bireylerde Yoksunluğun Dikkat Türleri Üzerindeki Etkisi
Mc Tanfer, G Pakyürek
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Bu çalışmada; sigara kullanan ve araştırmacı tarafından yoksun bırakılan katılımcıların yoksunluk
durumlarının dikkat düzeylerinde nasıl bir farklılık gözleneceğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırmanın örneklemini, amaçlı örnekleme yoluyla seçilen, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nde
lisans eğitimine devam eden, 20-25 yaş arası (%53.3 kadın, %46.7 erkek) toplam 45 üniversite
öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada Demografik Bilgi Formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi,
Nikotin Stroop Görevi, d2 Dikkat Testi ve n-Geri Görevi kullanılmıştır. Nikotin Stroop Görevi,
katılımcıların sigara ile ilişkili ve sigara ile ilişkisiz olmak üzere iki kelime listesini okuması şeklindedir.
Sonrasında seçici ve sürdürülebilir dikkati belirlemek amacıyla uyaran olarak “d” ve “p” harfleri
kullanılan d2 dikkat testi ölçümlenmiştir. Testte katılımcıdan üstünde, altında veya biri altında biri
üstünde olmak üzere iki adet nokta bulunan “d” harflerinin bulunması istenmiştir. Son olarak bölünmüş
dikkat düzeyini belirlemek amacıyla katılımcılara n-Geri Görevi verilmiştir. n-Geri görevinde
katılımcıdan aynı anda görsel ve işitsel uyaranlara dikkat edip ardışık olarak aynı uyaranı algıladığında
araştırmacı tarafından belirlenen tuşlara basması beklenmiştir. Veriler bağımsız örneklem t-testi ile
Son Faktör Tekrarlı ANOVA aracılığıyla değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularında; yoksun
bırakılan bireylerin sigara kullananlara göre sürdürülebilir dikkat performansının daha düşük olduğu
saptanmıştır (p<0.05). Yoksun bırakılan bireylerin sigara kullananlara göre bölünmüş dikkat, seçici
dikkat ve dikkat yanlılığı performansında anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır (p>0.05). Bulgular
tartışma bölümünde ilgili literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir.
The Effect of Nıcotine Abstinence on Attention Types in Smokers
This study aims to determine the differences in the attention levels of the deprivation status of the
participants who are smoking and deprived by the researcher. In this research, there are 45 university
students between the ages of 20-25 (53.3% female, 46.7% male) who were chosen by purposive
sampling and continuing their undergraduate education at Aydin Adnan Menderes University.
Fagerström Nicotine Dependence Test, Nicotine Stroop Task, d2 Attention Test and N-Back Task were
used in the study. The participants of the study consisted of 2 groups who were changed by nicotine
deprivation by the researcher. Participants were shown two lists of words, individually related to
smoking and not related to smoking. Then, to determine selective and sustainable attention, the d2
attention test was measured. Finally, the n-Back Task was assigned to the participants to determine the
level of divided attention. In the n-Back task, the participant was expected to pay attention to visual and
auditory stimuli at the same time and press the keys determined by the researcher when he/she
detected the same stimulus consecutively. Independent samples t-test was used to evaluate the data
using the Last Factor Repeated ANOVA. In the findings of the research; it was found that the deprived
participants had lower sustained attention performance than the smokers (p<0.05). The findings were
evaluated in the discussion section within the framework of the recent literature.