Müzikle senkronize olmak, insanın temel becerilerinden biridir ve senkronizasyonun en önemli öğesi, belirli bir ritme kenetlenmedir. EEG çalışmaları, insan davranışının belirli bir ritim ile senkronize olduğu durumda beyin dalgalarının da senkronize olduğunu göstermektedir. Bu açıdan bakıldığında trans, beyin dalgalarının ritme kenetlenmesi sonucu ortaya çıkan bir bilinç durumu olarak ele alınabilir. Şamanların, yüzyıllar boyunca davul ritmi kullanarak icra ettikleri ritüeller aracılığıyla trans deneyimi yaşadıkları bilinmektedir. Ritmi transa geçmek için araç olarak kullanma geleneği Şamanizme kadar uzanırken, aynı zamanda farklı kültürlerin de parçası olmuştur. Trans deneyimi, Batı’da psikedelik trans dansı ile varlığını sürdürürken, Doğu kültüründe ise zikir ve Sema ayini ile kendine yer bulmuştur. Eğer trans deneyimini, bir tür “vecd” hali olarak tanımlarsak; Şaman ritüelleri, psikedelik dans ve zikir, farklı kültürel bağlamlara rağmen ritmin trans durumuna ulaşmak için aracı olarak kullanılması nedeniyle temel olarak benzerdir. Bu derlemede bahsedilen trans deneyimlerinin birlikte ele alınması ve tartışılması, ritmik kenetlenmenin psikolojik etkilerinin kültürel farklılıkların ötesinde temel bir mekanizmaya işaret ettiğini göstermektedir.

Synchronization to music is a basic ability for humans and the key component of synchronization is to entrain a particular rhythm. EEG studies show that when we synchronize with a rhythm, our brain waves also synchronize. From this view, trance can be a state of consciousness that is a result of rhythmic entrainment of brain waves. It is known that Shamans perform a ceremony with drums and experience trance for centuries. Although using rhythm to mediate trance goes back to Shamanism, it is also a part of different cultures. Trance experience continues its existence with psychedelic trance dance in the West and also with dhikr and Sama in the East world. If we define the term of “trance” as “a state of wajd”, experiences of Shaman rituals, psychedelic dance and dhikr are similar, because of using rhythm as a mediator. In this review, comparison of the trance experiences shows that the psychological effects of rhythmic entrainment point to a fundamental mechanism beyond cultural differences.