Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi; 2020;9(2):113-122
Obez Hastalarda Bilişsel Faktörler, Beden Algısı ve Yeme Davranışları Arasındaki Ilişk
Mh Aksu, F Yigman, K Ozdel
Yıldırım Beyazıt Universitesi, Ankara
Obezite, mortalite ve morbidite arttıran bir halk sağlığı sorunudur. İşlevsel olmayan bilişler ve
olumsuz beden algısı, obez bireylerde görülen sağlıksız yeme davranışlarıyla ilişkilendirilebilir.
Obez bireyler ile normal kilolu bireylerin göre bilişsel yapılarını, beden algılarını ve sağlıksız yeme
davranışlarını karşılaştırmayı ayrıca obez bireylerdeki olumsuz bilişlerin işlevsel olmayan tutumların
ve olumsuz beden algılarının emosyonel yeme, dışsal yeme ve kısıtlayıcı yeme davranışları üzerindeki
etkilerini incelemeyi amaçladık. 70 obez, 117 normal kilolu katılımcı Sosyodemografik veri formu,
Beden algısı ölçeği (BAÖ), Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği Kısa Form (FOTÖ-R), Sosyal
Karşılaştırma Ölçeği (SKÖ), Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ), Hollanda Yeme Davranışı Anketi
(DEBQ) ölçekleri ile değerlendirilmiştir. Obez katılımcıların normal kilolulara göre anlamlı olarak
daha fazla olumsuz otomatik düşüncelere, fonksiyonel olmayan bilişlere ve şemalara sahip olduğu,
bedenlerini daha memnuniyetsiz algıladıkları ve emosyonel ve kısıtlayıcı yeme davranışlarının
daha yüksek düzeyde görüldüğü bulunmuştur. Ayrıca çoklu doğrusal regresyon analizi ile obez
katılımcılardaki olumsuz otomatik düşüncelerin emosyonel ve kısıtlayıcı yeme üzerine yordayıcı bir
etkisi olduğu saptanmıştır. Bulgular, obezite tedavisinde önemli bir seçenek olan bilişsel davranışçı
terapi uygulamalarında öne çıkan beden ağırlığı ile ilgili düşünceler, olumsuz bilişler, işlevsiz tutumlar,
bilişsel yeniden yapılandırma ve davranış müdahalelerinin önemine dikkat çekmektedir. Obezite
gelişiminde yeme davranışları ve bilişsel yapıların daha iyi anlaşılabilmesi ve daha iyi müdahale
stratejileri geliştirebilmek için daha geniş katılımcılarla yapılacak ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.
The relationship between cognitive factors, body image and eating behaviors in obese patients
Obesity is a public health problem that increases mortality and morbidity. Dysfunctional cognitions
and negative body images may be associated with unhealthy eating behaviors in obese individuals.
We aimed to compare the cognitive structures, body images and unhealthy eating behaviors of
obese individuals and normal weighted individuals as well as to examine the effects of negative
cognitions on dysfunctional attitudes and negative body images on emotional eating, external eating
and restrained eating behaviors in obese individuals. 70 obese, 117 normal weight participants were
evaluated with Body-Cathexis Scale, Dutch Eating Behavior Questionnaire, Automatic Thoughts
Questionnaire, Dysfunctional Attitudes Scale Short Form and Social comparison scale. It was found
that obese participants had significantly more negative automatic thoughts, dysfunctional cognitions
and schemas, perceived their body more dissatisfied and higher emotional and restrained eating
behaviors compared to normal weight. In addition, multiple linear regression analysis revealed that
negative automatic thoughts in obese participants had a predictive effect on emotional and restrictive
eating. The findings highlight the importance of body weight thoughts, negative cognitions,
dysfunctional attitudes, cognitive restructuring and behavioral interventions in cognitive behavioral
therapy, which is an important option in the treatment of obesity. Further research is needed with
larger participants in order to better understand eating behaviors and cognitive structures and
develop better intervention strategies in the development of obesity