Amaç: Bu çalışma “Peritravmatik Dissosiyasyon Ölçeği” (PDEQ) Türkçe versiyonunun geçerliliği ve güvenilirliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Ölçeğin peritravmatik dissosiyasyonu belirleme konusundaki güvenilirliğini ve posttravmatik stres bozukluğu (PTSB) hasta grubunu PTSB tanısı almayan deneklerden ayırabildiğini gösterebilmek amacı ile ölçek 18-65 yaş arası iki farklı gruba uygulanmıştır. PTSB tanısı olan 104 ve olmayan 65 olgu. Sosyodemografik özelliklerin kaydedilmesinden sonra tüm olgulara PDEQ ve PTSB olan olgulara Disosiyasyon Ölçeği (DIS-Q) ölçeği uygulanmıştır. PDEQ’nin geçerliliği, Spearman analizi kullanılarak ölçek puanlarının DISQ ölçek puanları ile korelasyonu incelenerek değerlendirilmiş ve korelasyon katsayıları (r) hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenilirliğini belirlemek için iç tutarlılık analizi yapılarak Cronbach α katsayısı hesaplanmıştır. Bulgular: PTSB olgularının toplam PDEQ ölçeği puanı ortalama 24.26±9.91 olarak hesaplanmış ve kontrol grubundaki olguların ortalamasından (18.02±9.30) anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0.001). Sâdece PTSB grubunda uygulanan DIS-Q ölçeği ortalama toplam puanları deprem travması olanlarda 130. 83±42. 69, olmayanlarda ise 165. 84± 47. 80 olmuş ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.001). PDEQ ölçeğinin DIS-Q ölçeği ile korelasyonu Spearman analizi ile değerlendirildiğinde, korelasyon katsayısının orta-iyi derecede ve istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olduğu saptanmıştır (r=0.569, p<0.001). PDEQ ölçeğinin Cronbach α iç tutarlılık katsayısı 0.853 (p<0.0001) olarak hesaplanmıştır. Tartışma: Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, Türkçe PDEQ ölçeği peritravmatik dissiyasyonun değerlendirilmesinde kullanılabilecek, geçerli ve iç tutarlılığı yüksek bir ölçektir. Ölçeğin, deprem tipi spesifik travma yaşayanlar arasında PTSB grubunu, diğer psikiyatrik tanılardan ve normâllerden ayırma gücünün gösterebilmesi çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır. Sonuç: PDEQ ölçeği, Türkiye’de yaşayan bireylerde peritravmatik dissosiyasyonun değerlendirilmesinde rutin uygulama kapsamında veya uluslararası çalışmalarda kullanılabilir.

Objective: This study was designed to determine the validity and reliability of Turkish version of Peritraumatic Dissociative Experiences Questionnaire (PDEQ). Method: A total of 104 subjects with the diagnosis of posttraumatic stress disorder (PTSD)
and 65 subjects without PTSD were enrolled in the study in order to show the reliability of the questionnaire in determining the PTSD and that it could distinguish patients with PTSD from those without. After recording sociodemographic characteristics, all subjects were assessed with PDEQ and patients with diagnosis of PTSD were assessed with Dissociation Questionnaire (DIS-Q). The validity of PDEQ with respect to DIS-Q and inter-reliability-consistency were determined using relevant statistical methods.
Findings: Mean total PDEQ score in the PTSD group was 24.26±9.91, which was significantly higher than that (18.02±9.30) of the subjects in the control group (p<0.001). Mean total DIS-Q scores in the PTSD group only were 130.83±42.69 in those with earthquake trauma and 165.84±47.80 in those without, respectively, and was statistically significantly different (p<0.001). Total PDEQ score was found to be correlated moderately with the total scores of DIS-Q with Spearman analysis (r=0.569, p<0.001). Cronbach α of PDEQ was 0.853 (p<0.0001). Discussion: The results in this study suggested that the Turkish version of PDEQ is useful for the assessment of peritraumatic dissociation, is valid and has high internal-consistency. PDEQ is also found useful to differentiate earthquake induced PTSD from other psychiatric diagnosis and normal subjects. Conclusion: PDEQ can be used in Turkish subjects in assessing the peritraumatic dissociation in the context of routine application or international research.